ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH TÀN LỤI TRÊN HAI GIỐNG SEN BÁCH DIỆP VÀ SEN HỒNG (Nelumbo nucifera Gaertn.) TẠI MỸ ĐỨC VÀ CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI

Ngày nhận bài: 11-06-2025

Ngày duyệt đăng: 17-09-2025

Ngày xuất bản: 30-09-2025

DOI: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.9.01

Lượt xem

33

Download

20

Cách trích dẫn:

Tươi, N., Ngọc, P., Dũng, H. Đăng, Cường, H., & Thủy, Đoàn. (2025). ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH TÀN LỤI TRÊN HAI GIỐNG SEN BÁCH DIỆP VÀ SEN HỒNG (Nelumbo nucifera Gaertn.) TẠI MỸ ĐỨC VÀ CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 23(9), 1137–1149. https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.9.01

ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH TÀN LỤI TRÊN HAI GIỐNG SEN BÁCH DIỆP VÀ SEN HỒNG (Nelumbo nucifera Gaertn.) TẠI MỸ ĐỨC VÀ CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI

Ngô Thị Hồng Tươi (*) 1 , Phạm Thị Ngọc 1 , Hoàng Đăng Dũng 2 , Hà Viết Cường 1 , Đoàn Thu Thủy 1

  • Tác giả liên hệ: [email protected]
  • 1 Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
  • 2 Trung tâm Thực nghiệm và Đào tạo nghề, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    • Từ khóa

    Bệnh tàn lụi, Nelumbo nucifera, Lasiodiplodia theobromae

    Tóm tắt


    Nghiên cứu được tiến hành nhằm đánh giá đặc điểm hình thái, xác định nguyên nhân gây bệnh tàn lụi của hai giống sen Hồng, sen Bách Diệp tại xã Mỹ Đức và phường Chương Mỹ - Hà Nội. Phương pháp nghiên cứu bao gồm đánh giá đặc điểm hình thái theo tiêu chuẩn UPOV (2023), phân lập nấm bệnh từ mẫu sen bị bệnh theo phương pháp của Burgess & cs. (2008) và thử nghiệm lây nhiễm nhân tạo trong chậu vại và ô xây. Kết quả cho thấy cả hai giống sen đều có hoa màu hồng, khoe hoa, mùi thơm, phù hợp trồng làm cảnh, cắt cành và phát triển tại các vùng du lịch sinh thái. Giống sen Hồng có kiểu hoa cánh đơn, trong khi giống sen Bách Diệp có kiểu hoa cánh kép. Nấm Lasiodiplodia theobromae được xác định là nguyên nhân gây bệnh tàn lụi trên hai giống sen tại xã Mỹ Đức và phường Chương Mỹ. Cả hai giống sen trong thí nghiệm đều bị nhiễm bệnh ở mức hại rất nặng (cấp 9), với biểu hiện lá, cuống lá có vết bệnh rõ rệt và cây bị tàn lụi sau 10-14 ngày. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các biện pháp phòng trừ bệnh hiệu quả. Đây là tiền đề quan trọng nhằm bảo vệ sản xuất, giữ gìn môi trường và phát triển vùng trồng sen theo hướng sinh thái và bền vững.

    Tiểu sử của Tác giả

    Phạm Thị Ngọc, Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    Bộ môn Di truyền và chọn giống cây trồng

    Hoàng Đăng Dũng, Trung tâm Thực nghiệm và Đào tạo nghề, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    Trung tâm thực nghiệm và đào tạo nghề

    Hà Viết Cường, Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

     

    Bộ môn Bệnh cây

    Đoàn Thu Thủy, Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    Bộ môn Di truyền và Chọn giống cây trồng

    Tài liệu tham khảo

    Bộ Khoa học và Công nghệ (2022). TCVN 13268-6:2022. Bảo vệ thực vật - phương pháp điều tra sinh vật gây hại- Phần 6 - Nhóm cây hoa, cây cảnh.

    Burgess L.W., Knight T.E., Tesoriero L. & Phan H.T. (2008). Diagnostic manual for plant diseases in Vietnam. ACIAR Monograph No.129. Australian Centre for International Agricultural Research: 210pp. ACIAR: Canberra.

    Chen K.L. & Kirschner R. (2018). Fungi from leaves of lotus (Nelumbo nucifera). Mycological Progress. 17(1): 275-293.

    Hà Viết Cường, Trần Thị Thu Hà, Lê Quý Thảo, Huỳnh Thị Tâm Thúy & Lê Văn Vinh (2023). Xác định nguyên nhân gây bệnh tàn lụi sen tại Thừa Thiên Huế năm 2022. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 21(5): 529-542.

    IWGS (2010). International Waterlily and Water Gardening Society. Retrieved from https://iwgs.org/, on Jun 20, 2025.

    Kurashita H., Kuroda K., Narihiro T., Takagi M., Goto M., Ikeda S., Hirakata Y., Hatamoto M., Maki S. & Yamaguchi T. (2021). Accurate evaluation of blackening disease in lotus (Nelumbo nucifera Gaertn.) using a quantitative PCR-based assay for Hirschmanniella diversa Sher and H. imamuri Sher. Crop Protection. 139: 105380.

    Mihira T. (2002). Browning tuber disease of Indian lotus [Nelumboi nucifera], Kurokawa-senchu-byo caused by rice root nematode, Hirschmanniella imamuri. Bulletin of the Chiba Prefectural Agriculture Research Center (Japan).

    Nguyễn Văn Toàn & Trần Hồng Minh (2020). Giá trị kinh tế và sinh thái của cây sen ở Việt Nam. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

    Phillips A., Alves A., Abdollahzadeh J., Slippers B., Wingfield M., Groenewald J. & Crous P. (2013). The Botryosphaeriaceae: genera and species known from culture. Studies in Mycology. 76(1): 51-167.

    Sridhar K.R. & Bhat R. (2007). Lotus - A potential nutraceutical source. Asian Agri-History. 11(1): 55-68.

    Tian D. (2010). Application to Register a Cultivar of Nelumbo, International Waterlily and Water Gardening Society. pp. 1-8.

    UBND huyện Mỹ Đức (2024). Báo cáo tình hình sản xuất nông nghiệp và phát triển vùng trồng sen - Hà Nội.

    UPOV (2023). Guidelined for the conduct of test for distinctness, uniformity and stability. Retrieved from https://www.upov.int/edocs/mdocs/upov/en/ two_55/tg_nelum_proj_1_rev.pdf) on Jun 20, 2025.

    Zhang Q., Huang L., Liu Y., Ai Y. & Peng D. (2018). First report of leaf spot of lotus (Nelumbo nucifera) caused by Nigrospora oryzae in China. Plant Disease. 102(5): 1038-1038.

    Zhang W., Groenewald J., Lombard L., Schumacher R., Phillips A. & Crous P. (2021). Evaluating species in Botryosphaeriales. Persoonia-Molecular Phylogeny and Evolution of Fungi. 46(1): 63-115.