Ngày nhận bài: 20-02-2025 / Ngày duyệt đăng: 30-07-2025 / Ngày xuất bản: 31-07-2025
Nghiên cứu này nhằm xác định các gen quy định màu sắc vỏ hạt gạo (Kala1, Kala3, Kala4 và Rc) và đánh giá đặc điểm nông sinh học để phục vụ công tác phát triển giống lúa màu có thời gian sinh trưởng ngắn, năng suất cao và chất lượng tốt. Thí nghiệm đánh giá đặc điểm nông sinh học, năng suất của nguồn vật liệu lúa màu được bố trí theo phương pháp khảo sát tập đoàn, tuần tự không nhắc lại, phương pháp đánh giá các chỉ tiêu theo thang điểm của IRRI (2013). Xác định sự có mặt của 4 gen Kala 1, Kala3, Kala 4 và Rc được thực hiện bằng phản ứng PCR với 4 marker SSR theo phương pháp của Gu & cs. (2011) và McCouch & cs. (2002). Thời gian sinh trưởng của các mẫu giống nghiên cứu dao động từ 109-120 ngày (vụ Mùa 2023) và 112-125 ngày (vụ Xuân 2024). Các mẫu giống trồng trong vụ Mùa 2023 có đặc điểm sinh trưởng và năng suất vượt trội hơn so với vụ Xuân 2024. Ngoài ra, nghiên cứu còn xác định sự có mặt của các gen Kala1, Kala3, Kala4 và Rc trong màu sắc vỏ gạo. Các mẫu gạo có vỏ màu đen đậm mang đủ bốn gen, các mẫu màu nâu đen thiếu một hoặc hai gen, trong khi mẫu gạo trắng (đối chứng BT7) chỉ mang gen Rc mà không chứa 3 gen Kala1, Kala3 và Kala4. Đáng chú ý, các mẫu giống triển vọng như LM11, LM15, LM7 và LM5 không chỉ có đặc điểm nông sinh học vượt trội và năng suất cao mà còn mang đầy đủ cả bốn gen quy định sắc tố vỏ gạo. Kết quả nghiên cứu này mở ra hướng nghiên cứu mới về cơ chế di truyền quy định màu sắc vỏ hạt gạo, phục vụ công tác chọn tạo giống lúa màu có hàm lượng anthocyanin cao.
