Ngày nhận bài: 02-07-2025 / Ngày xuất bản: 02-07-2025
Trong khi sản lượng lơn đang tăng trưởng nhanh chóng ở khu vực Đông Nam Á, thì cơ cấu ngành chăn nuôi lợn và động thái của các dòng chu chuyển lợn chưa được được nghiên cứu nhiều. Song, sự hiểu biết về vấn đề này là một điều kiện tiên quyết cho việc lý giải động thái lây truyền bệnh trong các quần thể lợn và thiết kế các chiến lược giám sát chi phí-hiệu quả đối với các bệnh truyền nhiễm. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đánh giá việc chăn nuôi và buôn bán lợn trong khu vực nông hộ ở Việt nam, nơi đóng vai trò quan trọng trong sản xuất và thương mại lợn ở Việt Nam, và việc giám sát dịch bệnh là một thách thức lớn. Các hộ gia đình được lựa chọn phỏng vấn từ hai xã của một tỉnh đồng bằng sông Hồng (phía Bắc Việt Nam), cùng với các thương lái tham gia vào quá trình mua bán lợn. Có sự khác biệt lớn trong cơ cấu dao dich đã quan sát được ở hai xã. Một xã thì việc buôn bán lợn chủ yếu diễn ra theo chiều ngang đó là sự mua bán giữa các nông hộ có quy mô tương đương nhau, trong khi đó ở xã kia thì giao dịch buôn bán lại theo hình tháp đó là từ trang trại lớn tới các trang trại nhỏ. Các công ty và trang trại chăn nuôi lớn sản xuất lợn con để bán có thể là nguồn lây nhiễm bệnh chính và cần phải được kiểm soát dịch bệnh. Các hộ nuôi lợn thịt có mức mua bán lợn cao cũng có mức nguy cơ lây nhiễm cao và cần được kiểm soát. Trái lại, nhiều hộ chăn nuôi khác khá độc lập hoặc ít mua bán trao đổi có thể không đòi hỏi sự giám sát cao. Tuy nhiên, một số các hộ này nuôi lợn đực giống để kinh doanh sẽ có nguy cơ lây lan bệnh cao hơn. Hầu hết các nông hộ đã và đang giết mổ lợn tại gia đinh hoặc trong các lò giết mổ nhỏ tại địa phương dẫn đến việc chỉ giám sát tại các lò mổ không hiệu quả. Liên quan đến phân bố không gian thương mại, các kết quả cho thấy rằng các tỉnh phía Bắc có giao dịch nhiều với một số tỉnh miền Trung và miền Nam. Những kết quả này là rất hữu ích cho việc xây dựng các chương trình giám sát phát hiện bệnh dịch trong khu vực chăn nuôi lợn nông hộ gia và đưa ra các khuyến nghị để kiểm soát dịch bệnh.
