Hợp tác xã tiêu dùng: tổng quan một số vấn đề lý luận cơ bản

Ngày nhận bài: 28-04-2025

Ngày xuất bản: 23-05-2025

DOI: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.4.

Lượt xem

12

Download

1

Cách trích dẫn:

Hiền, N. T. M., Nhài, Đỗ T., Phương, N. T., & Phương, N. T. T. (2025). Hợp tác xã tiêu dùng: tổng quan một số vấn đề lý luận cơ bản. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 23(4), 528–538. https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.4.

Hợp tác xã tiêu dùng: tổng quan một số vấn đề lý luận cơ bản

Nguyễn Thị Minh Hiền 1 , Đỗ Thị Nhài (*) 1 , Nguyễn Thị Phương 1 , Nguyễn Thị Thu Phương 1

  • Tác giả liên hệ: [email protected]
  • 1 Khoa Kinh tế và Quản lý, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    • Từ khóa

    hợp tác xã tiêu dùng, hợp tác xã, tiêu dùng

    Tóm tắt


    Hợp tác xã tiêu dùng là một mô hình kinh tế tập thể, ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu của các thành viên thông qua việc liên kết mua bán hàng hóa, dịch vụ nhằm giảm chi phí và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Mô hình này khởi nguồn từ thế kỷ XIX với sự thành công của hợp tác xã Rochdale tại Anh, từ đó đã lan rộng và phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Trong suốt quá trình phát triển, hợp tác xã tiêu dùng đã chứng minh được tiềm năng và xu hướng phát triển tất yếu trên thị trường, trở thành một phần quan trọng trong nền kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới, đảm bảo quyền lợi cho các thành viên, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững. Bằng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, phân tích tài liệu từ các quốc gia trên thế giới, bài viết nhằm cung cấp các vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến hợp tác xã tiêu dùng. Qua đó, bài viết đóng góp vào việc xây dựng nền tảng lý luận, hỗ trợ nghiên cứu và đề xuất chính sách thúc đẩy sự phát triển của hợp tác xã tiêu dùng tại Việt Nam.

    Tài liệu tham khảo

    Birchall J. (2017). The Governance of Large Co-operative Businesses. Technical report. Cooperatives UK.

    Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2020). Thông tư số 01/2020/TT-BKHĐT ngày 19/02/2020 Hướng dẫn phân loại và đánh giá hợp tác xã.

    Bùi Thị Nga (2022). Những vấn đề lý luận về phát triển hợp tác xã. Truy cập từ https://file.vnua.edu.vn/ data/39/documents/2022/01/02/btvkhoakt/bai-hoi-thao-ly-luan-ve-htx.pdf ngày truy cập 5/12/2024.

    Coop (2017). The Governance of large cooperative business. Retrieved from: https://ica.coop/en/ media/library/research-and-reviews/governance-large-co-operative-businesses on Dec 5, 2024.

    Chu Tiến Quang (2024). Giải pháp phát triển hợp tác xã tiêu dùng. Kỷ yếu hội thảo: Tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, HTX về giải pháp phát triển HTX tiêu dùng. Hà Nội.

    Dương Tuấn Cương (2024). Phát triển hợp tác xã tiêu dùng trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Kỷ yếu hội thảo: Tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, HTX về giải pháp phát triển HTX tiêu dùng. Hà Nội.

    Egorov V., Egorova S., Inshakov A. & Markarov A (2020). Consumer cooperation as a tool for sustainable rural development. E3S Web of Conferences. 208: 03003. DOI: https://doi.org/10.1051/e3sconf/202020803003.

    Euro Coop (2008). Consumer Co-operatives: Democracy - Development - Employment. Retrieved from: http://www.eurocoop.org/ dmdocuments/publication_report/ConsumerCooperatives08.pdf. on December 5, 2024.

    ICA (2024). Statement on the co-operative identity. Retrieved from: https://ica.coop/en/cooperatives/ cooperative-identity on December 5, 2024.

    JCCU (2010). A Brief Chronicle of the Modern Japanese Consumer Cooperative Movement. Retrieved from: https://jccu.coop/eng/public/pdf/ a_brief_chronicle.pdf on December 5, 2024.

    Karakas C. (2019). Cooperative: Charactistics, activities, status, challenges. European Parliamentary Research Service. PE. 635. 541 - February 2019.

    Kim S., Lee Y., Shin H. & Jan S. (2020). Korea’s consumer cooperatives and civil society: the cases of iCOOP and Hansalim. In: Waking the Asian Pacific Co-Operative Potential. Academic Press. pp. 225-233.

    Lưu Ngọc Lương (2024). Kinh nghiệm phát triển hợp tác xã tiêu dùng trên thế giới và gợi ý chính sách cho Việt Nam. Kỷ yếu hội thảo: Tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, HTX về giải pháp phát triển HTX tiêu dùng. Tổ chức tại Hà Nội, 2024.

    Macbabima P. (1991). ICA and the Development of Consumer Co-operative in Asia and the Pacific. Retrieved from 103.181.200.54:8080/jspui/ bitstream/123456789/426/1/ICA_00070.pdf on March 16, 2025.

    Massimo B. & Nora A. (2022). Barriers to organizational learning and sustainability: The case of a consumer cooperative. Journal of Co-operative Organization and Management. 10(2): 100182.

    Nguyễn Quang Hợp (2021). Lý luận của thế giới về HTX. Truy cập từ http://viennckt-ied.tueba.edu.vn/bai-viet/Ly-Luan-Cua-The-Gioi-Ve-Hop-Tac-Xa-110.html ngày 5/12/2024.

    Nguyễn Tiến Định (2024). Kinh nghiệm phát triển hợp tác xã tiêu dùng trên thế giới và gợi ý phát triển ở Việt Nam. Kỷ yếu hội thảo: Tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, HTX về giải pháp phát triển HTX tiêu dùng. Tổ chức tại Hà Nội, 2024.

    Nguyễn Thị Minh Hiền (2024). Hợp tác xã tiêu dùng ở Nhật Bản và bài học kinh nghiệm phát triển hợp tác xã cho Việt Nam. Kỷ yếu hội thảo: Tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, HTX về giải pháp phát triển HTX tiêu dùng. Tổ chức tại Hà Nội.

    Nguyễn Thị Ngọc Thúy (2024). Kinh nghiệm của Hàn Quốc trong việc xây dựng và hoạt động của mô hình hợp tác xã tiêu dùng. Kỷ yếu hội thảo: Tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, HTX về giải pháp phát triển HTX tiêu dùng. Tổ chức tại Hà Nội.

    Phạm Thị Tố Oanh (2024). Mô hình Hợp tác xã tiêu dùng - Xu hướng phát triển. Truy cập từ https://vnbusiness.vn/mo-hinh/mo-hinh-hop-tac-xa-tieu-dung-xu-huong-phat-trien-1104407. html? gidzl=a15bHoT7kZQM3MT98b-xDfmAO4arLxiv WW0sGpTLxpg50JOGD5FeEu1KDXK_1kDkZ ngày 05/12/2024.

    Quốc hội (2023). Luật Hợp tác xã. Truy cập từ https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Luat-Hop-tac-xa-2003-18-2003-QH11-51700.aspx ngày 05/12/2024.

    Sadowski B.M. (2017). Consumer cooperatives as an alternative form of governance: The case of the broadband industry. Economic Systems. 41(1): 86-97.

    Talonen A., Jussila I., Saarijärvi H. & Rintamäki T. (2016). Consumer cooperatives: uncovering the value potential of customer ownership. Academy of Marketing Science Review. 6(3-4): 142-156. DOI: 10.1007/s13162-016-0083-2.

    Tuominen T., Tuominen P., Tuominen H. & Jussila I. (2013). Social capital: a source of sustained competitive advantage for consumer co-operatives. International Business Research. 6(12). 60-73.

    Wahn I.L (2023). The moralities of consumption and interactions among consumer cooperatives in East Asia. Journal of Rural Studies. Vol. 100. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2023.103018.

    Yure M. & Deyganto K.O. (2024). Assessing the Role of Consumer Cooperatives in Improving Livelihood of the Members of Hawassa Zuria Woreda, Sidama Regional State, Ethiopia. Qeios, CC-BY 4.0. DOI:10.32388/84D4ZH.