ẢNH HƯỞNG CỦA CHƯƠNG TRÌNH ĐẦU TƯ NÔNG NGHIỆP ĐẠI ĐIỀN ĐẾN CHIẾN LƯỢC SINH KẾ CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÙNG TÂY BẮC

Ngày nhận bài: 30-06-2025

Ngày duyệt đăng: 14-08-2025

Ngày xuất bản: 28-08-2025

DOI: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.8.11

Lượt xem

5

Download

1

Số: Tập 23 Số 8 (2025): Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

Chuyên mục:

KINH TẾ XÃ HỘI VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

Cách trích dẫn:

Duy, L., Thị Thanh Loan , L., & Thúy, P. (2025). ẢNH HƯỞNG CỦA CHƯƠNG TRÌNH ĐẦU TƯ NÔNG NGHIỆP ĐẠI ĐIỀN ĐẾN CHIẾN LƯỢC SINH KẾ CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÙNG TÂY BẮC. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 23(8), 1090–1101. https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.8.11

ẢNH HƯỞNG CỦA CHƯƠNG TRÌNH ĐẦU TƯ NÔNG NGHIỆP ĐẠI ĐIỀN ĐẾN CHIẾN LƯỢC SINH KẾ CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÙNG TÂY BẮC

Lưu Văn Duy (*) 1 , Lê Thị Thanh Loan 1 , Phạm Thị Thanh Thúy 1

  • Tác giả liên hệ: [email protected]
  • 1 Khoa Kinh tế và quản lý, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    • Từ khóa

    Chiến lược sinh kế, đầu tư nông nghiệp đại điền, dân tộc thiểu số, vùng Tây Bắc

    Tóm tắt


    Nghiên cứu này phân tích ảnh hưởng của chương trình đầu tư nông nghiệp đại điền đến chiến lược sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc dựa trên khung lý thuyết tích hợp giữa sinh kế bền vững, con đường sinh kế và kinh tế chính trị trong nông nghiệp với trường hợp nghiên cứu từ chương trình canh tác cao su ở tỉnh Điện Biên. Dựa trên số lượng khảo sát 205 hộ dân tộc thiểu số và 15 cán bộ chính quyền địa phương và 5 cán bộ đại diện của doanh nghiệp, nghiên cứu chỉ ra rằng, sau khi phải góp đất cho các nông trường cao su, các hộ dân tộc thiểu số đã chuyển đổi sinh kế từ sản xuất tự cung, tự cấp sang đa dạng hóa các chiến lược sinh một cách có chủ đích, dựa trên nguồn lực sinh kế mà từng nhóm dân tộc có sẵn, cũng như các mối quan hệ xã hội - chính trị và điều kiện thị trường. Các phát hiện chính từ nghiên cứu gợi mở một số hàm ý chính sách nhằm cải thiện sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số bao gồm: thiết kế các chương trình phù hợp với bối cảnh sinh thái - xã hội vùng Tây Bắc; bảo vệ quyền sử dụng đất và sinh kế bền vững của người dân tộc thiểu số và hỗ trợ các nhóm dân cư dễ bị tổn thương.

    Tài liệu tham khảo

    Baird I. (2011). Turning Land into Capital, Turning People into Labour: Primitive Accumulation and the Arrival of Large-Scale Economic Land Concessions in the Lao People's Democratic Republic. New Proposals: Journal of Marxism and Interdisciplinary Inquiry. 5: 10-26.

    Borras S.M. & Franco J.C. (2013). Global Land Grabbing and Political Reactions ‘From Below’. Third World Quarterly. 34(9): 1723-1747. doi.org/10.1080/01436597.2013.843845.

    Đỗ Kim Chung, Lưu Văn Duy, Lê Thị Thu Hương & Kim Thị Dung (2015). Ảnh hưởng của một số yếu tố đến giảm nghèo ở vùng Tây Bắc. Tạp chí Kinh tế và Phát triển. 222(II): 32-43.

    Edelman M., Oya C. & Borras S.M. (2013). Global Land Grabs: historical processes, theoretical and methodological implications and current trajectories. Third World Quarterly. 34(9): 1517-1531. doi.org/10.1080/01436597.2013.850190.

    Friis C., & Nielsen J.Ø. (2016). Small-scale land acquisitions, large-scale implications: Exploring the case of Chinese banana investments in Northern Laos. Land Use Policy. 57: 117-129. doi.org/10.1016/j.landusepol.2016.05.028

    Gyapong A. . (2020). How and why large scale agricultural land investments do not create long-term employment benefits: A critique of the ‘state’ of labour regulations in Ghana. Land Use Policy. 95: 104651. doi.org/10.1016/j.landusepol.2020.104651.

    Hall R., Edelman M., Borras S.M., Scoones I., White B. & Wolford W. (2015). Resistance, acquiescence or incorporation? An introduction to land grabbing and political reactions ‘from below’. The Journal of Peasant Studies. 42(3-4): 467-488. doi.org/10.1080/03066150.2015.1036746

    Kaag M. & Zoomers A. (2014). The Global Land Grab: Beyond the Hype. Manitoba: Fernwood Publishing.

    Luu Van Duy, Le Thi Thu Huong, Hiroshi Isoda, Yuichiro Amekawa, Le Thi Thanh Loan & Do Kim Chung (2025). Rubber Plantation Land Grabs and Agrarian Change: A Political Economy Analysis of Livelihood Pathways of Ethnic Minority Groups in Northwest Vietnam. Land. 14(6). https://doi.org/10.3390/land14061201

    Li T.M. (2011). Centering labor in the land grab debate. The Journal of Peasant Studies. 38(2): 281-298. doi.org/10.1080/03066150.2011.559009.

    Liao C. & Agrawal A. (2024). Towards a science of ‘land grabbing’. Land Use Policy. 137: 107002. doi.org/10.1016/j.landusepol.2023.107002.

    Scoones I. (2009). Livelihoods perspectives and rural development. The Journal of Peasant Studies. 36(1): 171-196. doi.org/10.1080/03066150902820503.

    Scoones I. (2015). Sustainable Livelihoods and Rural Development: Fernwood Publishing. Practical Action Publishing.

    Tafon R. & Saunders F. (2019). The Politics of Land Grabbing: State and corporate power and the (trans)nationalization of resistance in Cameroon. Journal of Agrarian Change. 19(1): 41-63. doi.org/10.1111/joac.12264

    Van Duy L., Amekawa Y., Isoda H., Nomura H. & Watanabe, T. (2020). Are socialist domestic land grabs egalitarian? Insights from a case involving a rubber plantation in Dien Bien Province, Vietnam. Geoforum. 114: 89-106. doi.org/10.1016/j.geoforum.2020.06.009

    Wolford W., Borras S.M., Hall R., Scoones I. & White B. (2013). Governing Global Land Deals: The Role of the State in the Rush for Land. Development and Change. 44(2): 189-210. doi.org/10.1111/dech.12017.

    Wolford W.W., Ben W., Ian S., Ruth H., Marc E. & and Borras S.M. (2024). Global land deals: what has been done, what has changed, and what's next? The Journal of Peasant Studies. pp. 1-38. doi.org/10.1080/03066150.2024.2325685.

    Zoomers A. (2010). Globalisation and the foreignisation of space: seven processes driving the current global land grab. The Journal of Peasant Studies. 37(2): 429-447. doi.org/10.1080/03066151003595325.