Ngày nhận bài: 12-10-2017
Ngày duyệt đăng: 20-11-2017
Ngày xuất bản: 06-08-2025
Lượt xem
Download
Cách trích dẫn:
ĐÁNH GIÁ XÓI MÒN VÀ LƯỢNG DINH DƯỠNG ĐẤT BỊ MẤT TRÊN CÁC KIỂU SỬ DỤNG ĐẤT TRỒNG XEN CÂY Macadamia TẠI HUYỆN TUY ĐỨC, TỈNH ĐĂK NÔNG
,
Nguyen Van Dung (*)
1, 2, 3
,
Vu Thi Binh
1, 2, 3
Từ khóa
Kiểu sử dụng đất, Macadamia, dòng chảy mặt, xói mòn, dinh dưỡng mất.
Tóm tắt
Sử dụng đất là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến xói mòn đất vì các loại/kiểu sử dụng đất sẽ tác động đến thay đổi bề mặt đất và độ che phủ đất, hàm lượng dinh dưỡng đất. Nghiên cứu một số kiểu sử dụng đất nông nghiệp (đất trồng cà phê, hồ tiêu và rừng) có xen cây Macadamia trên đất đỏ Bazan tại huyện Tuy Đức, tỉnh Đăk Nông cho thấy các kiểu sử dụng đất này có ảnh hướng rõ rệt đến xói mòn rửa trôi và lượng dinh dưỡng đất mất đi. Kết quả của 6 thí nghiệm (Tr), trong đó 4 thí nghiệm gồm Macadamia 3 tuổi trồng thuần và 3 thí nghiệm Macadamia 3 tuổi trồng xen với cà phê, hồ tiêu và rừng bố trí trên đất có độ dốc 6 - 7o, trên đất có độ dốc 12 - 13o bố trí 2 thí nghiệm Macadamia 6 tuổi trồng thuần và trồng xen rừng cho thấy: Ở độ dốc 6 - 7o công thức Macadamia xen cà phê (Tr.2) có độ che phủ đạt cao nhất (72,09%), Macadamia trồng thuần (Tr.1) có độ che phủ là 6,96%, dòng chảy mặt dao động từ 153 - 195 mm, lượng đất xói mòn từ 10,8 - 26,4 tấn/ha/năm. Ở đất dốc 12 - 13o tương ứng dòng chảy mặt là 188 - 285 mm và xói mòn đất 15,6 - 33,7 tấn/ha. Quá trình trên còn phụ thuộc vào loại hình sử dụng đất, trên đất trồng thuần ở độ dốc 12 - 13o lượng đất mất là 33,7 tấn/ha, trên đất trồng xen với cây rừng lượng đất mất chỉ 25,3 tấn/ha. N; P2O5; K2O tổng số mất nhiều hơn ở dạng dễ tiêu, như công thức Macadamia trồng thuần (CT1) năm 2014 đạm tổng số mất 100,23 kg, trong đó ở dạng dễ tiêu chỉ mất 25,08 kg/ha.
Tài liệu tham khảo
Flanagan, D. (2002). Erosion Encyclopedia of Soil Science, 1st ed.; Marcel Dekker: New York, NY, USA. pp. 395-398.
Fiener, P., Auerswald, K., and van Oost, K. (2011). Spatio - temporal patterns in land use and management affecting stremflow response of agricultural catchments - a review. Earth Sci. Rev., 106: 92-104.
Gafur, A., Jensen, J.R., Borggaard, O.K., and Petersen, L. (2003). Runoff and losses of soil and nutrient from small watersheds under shifting cultivation in the Chittagong Hill Tracts of Bangladesh. Journal of Hydrology, 274: 30-46.
Kosmas, C., Danalatos, N., Cammeraat, L.H., Chabart, M., Diamantopoulos, J., and Farand, R. (1997). The effect of land use on runoff and soil erosion rates under Mediterranean conditions. Catena., 29: 45-59.
Mai, V.T. (2007). Soil erosion and nitrogen leaching in Northern Vietnam: Experimentation and modelling. Ph.D. Thesis. Department Plant System, Wageningen University, Wageningen. pp. 182.
Nguyen Van Dung, Tran Duc Vien, Nguyen Thanh Lam, Tran Manh Tuong, and Georg Cadish, (2008). Analysis of the sustainability within the composite swidden agroecosystem in Northern Vietnam” - Partial nutrient balances and recovery times of upland fields Agriculture. Ecosystems and Environment, 128: 37-53.
Nguyễn Công Tạn (2012). Nghề trồng cây Mác ca. Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội.
Smith, D.D., and Wischmeier, W.H. (1958). Factors
affecting sheet and rill erosion. Am. Geophys. Union Trans., 38: 889-896.
Trình Công Tư (2016). Thực trạng xói mòn đất ở Đăk Lawk ngày càng nghiêm trọng, www.tintaynguyen. com/tinh-trang-xoi-mon-dat-o-dak-lak-ngay-cang-nghiem-trong/96083.
Tích Giang - TCCT: Trồng xen canh cây công nghiệp vào vườn cà phê: Nhất cử ba, bốn cái lợi. Truy cập ngày 15/7/2017 tại http://www.tapchicongthuong. vn/trong-xen-canh-cay-cong-nghiep-vao-vuon-ca-phe-nhat-cu-ba-bon-cai-loi-20130516051112278p 12c15.htm.
Vũ Tiến Hinh, Vũ Văn Nhân, Phạm Ngọc Giao, Lê Sỹ Việt, Ngô Sỹ Bích và Chu Thị Bình (1992). Giáo trình Điều tra - Quy hoạch điều chế rừng, Phần II - Điều tra rừng. Trường Đại học Lâm nghiệp.
Zingg A.W. (1940). Degree and length of land slope as it affects soil loss in runoff. Agric. Eng., 21: 59-64.