ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI NGOÀI VÀ PHÂN BỐ CỦA CÁC LOÀI ỐC NƯỚC NGỌT Ở ĐẢO BẠCH LONG VĨ

Ngày nhận bài: 29-10-2024

Ngày duyệt đăng: 14-08-2025

Ngày xuất bản: 28-08-2025

DOI: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.8.03

Lượt xem

14

Download

15

Số: Tập 23 Số 8 (2025): Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

Chuyên mục:

CHĂN NUÔI – THÚ Y – THỦY SẢN

Cách trích dẫn:

Sáng, Đỗ, Sơn, N., Tú, N., Nam, Đào, Toàn, L., Ngọc, L., & Hà, N. (2025). ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI NGOÀI VÀ PHÂN BỐ CỦA CÁC LOÀI ỐC NƯỚC NGỌT Ở ĐẢO BẠCH LONG VĨ. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 23(8), 1015–1023. https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.8.03

ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI NGOÀI VÀ PHÂN BỐ CỦA CÁC LOÀI ỐC NƯỚC NGỌT Ở ĐẢO BẠCH LONG VĨ

Đỗ Đức Sáng (*) 1 , Nguyễn Thanh Sơn 1 , Nguyễn Tài Tú 2 , Đào Hoàng Nam 3 , Lương Hữu Toàn 4 , Lê Văn Ngọc 4 , Nguyễn Như Hà 4

  • Tác giả liên hệ: [email protected]
  • 1 Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội
  • 2 Viện Sinh thái nhiệt đới, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga
  • 3 Bảo tàng Tài nguyên rừng Việt Nam, Viện Điều tra, Quy hoạch rừng
  • 4 Khu Bảo tồn biển Bạch Long Vĩ

    • Từ khóa

    Ốc nước ngọt, loài ngoại lai xâm hại, phân bố, thủy vực nước ngọt, Vịnh Bắc Bộ

    Tóm tắt


    Nghiên cứu được tiến hành nhằm xác định thành phần loài, đặc điểm hình thái và phân bố của các loài ốc nước ngọt ở đảo Bạch Long Vĩ. Tổng số 254 mẫu vật được thu từ các thủy vực nước ngọt trên đảo trong tháng 9/2024. Kết quả nghiên cứu đã xác định được 7 loài ốc nước ngọt, thuộc 6 giống, 6 họ, 2 phân lớp ở các thủy vực trên đảo Bạch Long Vĩ, trong đó có 3 loài ngoại lai (Pomacea canaliculata, P. maculata, Physella acuta), 4 loài bản địa (Melanoides tuberculata, Angulyagra boettgeri, Orientogalba viridis, Gyraulus convexiusculus), đây cũng là danh sách loài đầu tiên được phát hiện ở đảo Bạch Long Vĩ. Các loài ốc nước ngọt phát hiện ở đảo không thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm theo Sách Đỏ Việt Nam (2024). Nghiên cứu này đã cung cấp các thông tin khoa học, gồm đặc điểm hình thái phân loại, phân bố, sinh học và sinh thái của ốc nước ngọt ở đảo Bạch Long Vĩ, đồng thời đề xuất một số giải pháp hiện tại góp phần kiểm soát và giảm thiểu tác động xâm hại của những loài ốc ngoại lai ở đảo Bạch Long Vĩ.

    Tài liệu tham khảo

    Bộ Tài nguyên & Môi trường (2018). Thông tư 35/2018/TT-BTNMT về quy định tiêu chí xác định và ban hành danh mục loài ngoại lai xâm hại, ngày 28/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường.

    Brandt R.A.M. (1974). The non-marine aquatic Mollusca of Thailand. Frankfurt am Main. Archiv für Molluskenkunde. 105: 1-423.

    Bùi Đức Quang & Hà Quý Quỳnh (2013). Phân tích đa dạng sinh học ở đảo Bạch Long Vĩ. Tạp chí Sinh học. 35(4): 522-528.

    Bùi Đức Quang, Đỗ Văn Tứ & Lê Hùng Anh (2013). Đa dạng động vật đáy cỡ lớn ở Đảo Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng. Báo cáo khoa học về Sinh thái & Tài nguyên Sinh vật, Hội nghị khoa học toàn quốc lần thứ năm. Nhà xuất bản Khoa học & Kỹ thuật, Hà Nội. tr. 624-628.

    Bouchet P., Rocroi J.P., Hausdorf B., Kaim A., Kano Y., Nützel A., Parkhaev P., Schrödl M. & Strong E.E. (2017). Revised classification, nomenclator and typification of gastropod and monoplacophoran families. Malacologia. 61(1-2): 1-526.

    Chính phủ (2019). Nghị định 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 Về quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.

    Chính phủ (2024). Nghị định 37/2024/NĐ-CP ngày 04/4/2024 Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.

    Crosse H. & Fischer P. (1863). Note on the malacological fauna of Cochinchina, including the description of new or little-known species. Journal of Conchyliology. 11(4): 343-379.

    Cowie R.H. (2002). Apple snails (Ampullariidae) as agricultural pests: their biology, impacts, and management. In: Molluscs as Crop Pests (Barker, G.M., ed.). CABI Publishing, Wallingford. pp. 145-192.

    Đặng Ngọc Thanh & Hồ Thanh Hải (2017). Động vật chí Việt Nam, 29: Trai, ốc nước ngọt nội địa Việt Nam (Mollusca: Gastropoda, Bivalvia). Nhà xuất bản Khoa học Tự nhiên và Công nghệ. tr. 1-360.

    Đỗ Văn Tứ (2015). Ốc nước ngọt ở Việt Nam: Đa dạng và bảo tồn. Hội nghị Khoa học toàn quốc về Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật lần thứ 6. Nhà xuất bản Khoa học Tự nhiên và Công nghệ. tr. 977-986.

    Köhler F., Seddon M., Bogan A.E., Do V.T., Sri-Aroon P. & Allen D. (2012). The status and distribution of freshwater molluscs in the Indo-Burma region. In: Allen, D.J., Smith, K.G., and Darwall, W.R.T. (Compilers). The Status and Distribution of Freshwater Biodiversity in Indo-Burma. Cambridge, UK and Gland, Switzerland: IUCN. pp. 66-88.

    Madsen H., Hung N.M. (2014). An overview of freshwater snails in Asia with main focus on Vietnam. Acta Tropica. 140: 105-117.

    Saurin E. (1960). Terrestrial molluscs of Bach Long Vi Island (Gulf of Tonkin). Journal of Conchyliology. 100: 3-9.

    Trần Đức Thạnh & Lê Đức An (2012). Tài nguyên vị thế tự nhiên đảo Bạch Long Vĩ. Tạp chí Các khoa học về Trái đất. 34(4): 477-485.

    Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (2024). Sách Đỏ Việt Nam (Tập 1 - Động vật). Nhà xuất bản Khoa học Tự nhiên và Công nghệ.