Ngày nhận bài: 16-10-2014 / Ngày duyệt đăng: 24-11-2014 / Ngày xuất bản: 06-08-2025
Colchicine đã được sử dụng thành công để tạo đa bội ở nhiều loài thực vật và đạt hiệu quả cao khi xử lý trong điều kiện in vitro. Nghiên cứu này sử dụng colchicine nhằm tạo dòng cẩm chướng gấm (Dianthus chinensis) đa bội phục vụ công tác chọn tạo giống hoa ở Việt nam. Các thí nghiệm được tiến hành trên giống cẩm chướng gấm Tím viền trắng. Vật liệu thí nghiệm là đoạn thân mang mắt ngủ của cây in vitro và được xử lý tạo đột biến bằng dung dịch colchicine ở nồng độ từ 0; 0,01; 0,05; 0,1% trong thời gian 24, 48 và 72 giờ. Các dạng đột biến sau xử lý được phân lập theo đặc điểm hình thái trong cả điều kiện in vitro và điều kiện vườn trồng. Kết quả cho thấy: Khi xử lý colchicine ở nồng độ 0,05; 0,1% trong 24 hoặc 48 giờ và ở nồng độ colchicine 0,01, 0,05% trong 72 giờ cho tỷ lệ mẫu đột biến từ 0,87- 12,85% và hiệu quả gây đột biến tạo ra các dạng biến dị có chất lượng cây tốt nhất khi xử lý colchicine ở nồng độ 0,05 và 0,1% trong 48 giờ. Khi trồng các cây thu được sau xử lý ở điều kiện tự nhiên đã thu được 8 dạng đột biến khác dạng cây đối chứng. Trong đó, hai dạng đột biến D7 và dạng D9 được xác định là hai dạng cẩm chướng đột biến đa bội mới (2n = 4x) có ưu điểm về hình thái (chiều cao cây, kích thước lá, đường kính hoa, độ bền hoa, độ đậm màu sắc hoa). Hai dạng đột biến đa bội này đã được nhân nhanh in vitro để tạo dòng, đánh giá ổn định di truyền trong vụ trồng tiếp theo và đều có ưu thế hơn giống gốc về sinh trưởng, năng suất, chất lượng hoa và tính chống chịu sâu bệnh.
