TẠO DÒNG CẨM CHƯỚNG GẤM (Dianthus chinensis) ĐA BỘI BẰNG XỬ LÝ COLCHICINE IN VITRO

Ngày nhận bài: 16-10-2014

Ngày duyệt đăng: 24-11-2014

Ngày xuất bản: 06-08-2025

DOI: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2014.12.8.

Lượt xem

0

Download

0

Số: Tập 12 Số 8 (2014)

Chuyên mục:

KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ

Cách trích dẫn:

Anh, N., Phương, N., Thanh, H., Hà, L., & Hân, N. (2025). TẠO DÒNG CẨM CHƯỚNG GẤM (Dianthus chinensis) ĐA BỘI BẰNG XỬ LÝ COLCHICINE IN VITRO. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 12(8), 1322–1330. https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2014.12.8.

TẠO DÒNG CẨM CHƯỚNG GẤM (Dianthus chinensis) ĐA BỘI BẰNG XỬ LÝ COLCHICINE IN VITRO

Nguyễn Thị Lý Anh (*) 1 , Nguyễn Thị Thanh Phương 1 , Hồ Thị Thu Thanh 1 , Lê Hải Hà 1 , Nguyễn Thị Hân 1

  • Tác giả liên hệ: [email protected]
  • 1 Viện Sinh học Nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

    • Từ khóa

    Cẩm chướng gấm, Colchicine, đa bội, đột biến, giống Tím viền trắng

    Tóm tắt


    Colchicine đã được sử dụng thành công để tạo đa bội ở nhiều loài thực vật và đạt hiệu quả cao khi xử lý trong điều kiện in vitro. Nghiên cứu này sử dụng colchicine nhằm tạo dòng cẩm chướng gấm (Dianthus chinensis) đa bội phục vụ công tác chọn tạo giống hoa ở Việt nam. Các thí nghiệm được tiến hành trên giống cẩm chướng gấm Tím viền trắng. Vật liệu thí nghiệm là đoạn thân mang mắt ngủ của cây in vitro và được xử lý tạo đột biến bằng dung dịch colchicine ở nồng độ từ 0; 0,01; 0,05; 0,1% trong thời gian 24, 48 và 72 giờ. Các dạng đột biến sau xử lý được phân lập theo đặc điểm hình thái trong cả điều kiện in vitro và điều kiện vườn trồng. Kết quả cho thấy: Khi xử lý colchicine ở nồng độ 0,05; 0,1% trong 24 hoặc 48 giờ và ở nồng độ colchicine 0,01, 0,05% trong 72 giờ cho tỷ lệ mẫu đột biến từ 0,87- 12,85% và hiệu quả gây đột biến tạo ra các dạng biến dị có chất lượng cây tốt nhất khi xử lý colchicine ở nồng độ 0,05 và 0,1% trong 48 giờ. Khi trồng các cây thu được sau xử lý ở điều kiện tự nhiên đã thu được 8 dạng đột biến khác dạng cây đối chứng. Trong đó, hai dạng đột biến D7 và dạng D9 được xác định là hai dạng cẩm chướng đột biến đa bội mới (2n = 4x) có ưu điểm về hình thái (chiều cao cây, kích thước lá, đường kính hoa, độ bền hoa, độ đậm màu sắc hoa). Hai dạng đột biến đa bội này đã được nhân nhanh in vitro để tạo dòng, đánh giá ổn định di truyền trong vụ trồng tiếp theo và đều có ưu thế hơn giống gốc về sinh trưởng, năng suất, chất lượng hoa và tính chống chịu sâu bệnh.

    Tài liệu tham khảo

    Trần Thị Hạnh, Hà Thị Thuý, Đỗ Năng Vịnh (2003). Tạo dòng tứ bội thể ở cam Xã Đoài bằng xử lý colchicine chồi nuôi cấy trong điều kiện in vitro. Báo cáo khoa học Hội nghị Công nghệ sinh học toàn quốc, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật

    Lâm Ngọc Phương và Nguyễn Kim Hằng (2010). Tạo cây dưa hấu tứ bội bằng xử lý colchicine in vitro. Tạp chí Khoa học, 16a: 234-244.

    Trần Duy Quý (1997). Đột biến cơ sở khoa học và ứng dụng. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội, tr. 46-61.

    Lê Duy Thành (2001). Cơ sở di truyền chọn giống thực vật, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, tr. 67 - 97

    Nguyễn Thị Ngọc Trâm, Trần Nhân Dũng và Đỗ Tấn Khang (2012) . Đánh giá hiệu quả của colchicine trong chọn tạo giống quýt hồng Lai vung tứ bội (Citrus reticulata Blanco). Tạp chí Khoa học, 23a: 174-183.

    Ali, M., Okubo, H. and Fujieda, K. (1992). Production and characterization of Solanum amphidiploids and their resistance to bacterial wilt. Scientia Hortic., 49: 181-196.

    Beyene Demtsu, Thunya Taychasinpitak, Shermarl Wongchaochant, Benya Manochai (2013). Induced Mutation by Colchicine Treatment of Somatic Embryos in ‘Namwa’ Banana (Musa sp. ABB). International Transaction Journal of Engineering, Management, & Applied Sciences & Technologies, 4(4): 311-320.

    Chakraborti SP, Vijayan K, Roy BN, Qadri SMH (1998). In vitro induction of tetraploidy in mulbery (Morus alba L.). Plant Cel Rep., 17: 79-803.

    Dolezˇel J, Binarova´ P, Lucretti S. (1989). Analysis of nuclear DNA content in plant cells by flow cytometry. Biologia Plantarum, 31: 113-120.

    Gamborg OL, Phillips GC (1995). Plant cell, tissue and organ culture: Fundamental methods. Springer-Verlag Berlin Heidelberg GmbH, p. 358.

    Ganga, M., and N. Chezhiyan (2002). Influence of the antimitotic agents colchicine and oryzalin on in vitro regeneration and chromosome doubling of diploid bananas (Musa spp.), J. Hortic. Sci. Biotechnol., 77(5): 572-575.

    Hasan Abu-Qaoud and Munqez J. Y. Shtaya (2014). The Efect of Colchicine on Adventitious Shoot Regeneration from Cultured Leaf Explants of Petunia hybrida. British Biotechnology Journal, 4(5): 531-540.

    Höfer M, Meister A (2010). Genome size variation in Malus species. J. Bot., 2010: 1-8.

    Ishizaka, H. and Uematsu, J. (1994). Amphidiploids between Cyclamenpersicum Mill. and C. hederifolium Aiton induced through colchicine treatment of ovules in vitro and plants. Breed. Sci., 44: 161-166.

    Kaewpoo M, Te-chato S. (2010). Study on ploidy level of micropropagated Jatropha curcas L. via flow cytometry. J. Agric. Technol., 6(2): 391-400.

    Kim MS and Kim JY (2003). Chomosome doubling of a Cymbidium hybrid whit colchicine treatment in meristem culture. Proc. Nioc., 1: 37-40.

    Kubalakova M, Vrana J, Cihalikova J, Simkova H, Dolezel J (2002). Flow karyotyping and chromosome sorting in bread wheat (Triticum aestivum). Theor. Appl. Genet., 104(8): 1362-1372.

    Madon M, Clyde MM, Hasmim H, Mohd YY, Mat H, Saratha S (2005). Poliploidy induction of oil palm though colchicine and oryzalin treatments. J. Oil Palm Res., 17: 110-123.

    Motonobu E, Kim JS, Inada I (1997). Production and characteristics of chromosome doubling plants of small flowered garden Chysanthemum, Dendranthema x Gradiflorum Ramat. Kitam. cv. YS by colchicine treatment of cultured shoot tips. J. Jpn Soc. Hortic. Sci., 65: 528-833.

    Murashige T. and Skoog F., (1962). A revised medium for rapid growth and bio-assays with tobacco tissue cultures. Physiologia Plantarum, 15: 473-497.

    Pinheiro AA, Pozzobon MT, Valle CB, Penteado MIO, Caneiro VTC (2000). Duplication of the chromosome number of diploid Brachiaria brizantha plants using colchicine. Plant Cell Rep., 19(3): 274-278.

    Sajad Y,Jaskani MJ, Mehmod A, Ahmad I, Abas H (2013). Efect of colchicines on in vitro polyploidy induction in African marigold (Tagetes erecta). Pak. J. Bot., 45(3): 125- 58.

    Sakhanokho HF., Rowena KRY, Islam-Faridi KN (2009). Induced polyploidy in diploid ornamental ginger (Hedychium muluense R. M. Smith) using colchicine and oryzalin. Hortscience, 44(7): 1809-1814.

    Carine Simioni and Cacilda Borges do Valle (2009). Chromosome duplication in Brachiaria (A. Rich.) Stapf allows intraspecific crosses. Crop Breeding and Applied Biotechnology, 9: 328-334.

    Souza FF, Queiróz MA (2004). Avaliação de caracteres morfológicos úteis na identificação de plantas poliploides de melancia. Hort. Bras., 22(3): 516-520.

    Thao, N.T.P., K. Ureshino, I. Miyajima, Y. Ozaki, and H. Okubo (2003). Induction of tetraploids in ornamental Alocasia through colchicine and oryzalin treatments. Plant Cell Tiss. Org. Cult., 72: 19-25.

    Vichiato MRM (2004). Indução de tetraploides e alongamento de plantas de Dendrobium nobili LINDL. (Orchidaceae). Thesis, Universidade Federal de Lavras, Lavras.

    Xing SH, Xin-Bo G, Quan W, Qi-Fang P, Yue-Sheng T, Pin L, Jing-Ya Z, Guo-Feng W, Xiao-Fen S, Ke-Xuan T (2011). Induction and flow cytometry identification of tetraploids fromseed-derived explants through colchicine treatments in Catharanthus roseus (L.) G. Don. J. Biomed. Biotechnol., 1: 1-10.

    Watrous, S.B. and Wiiber, D.E. (1988). Artificial induction of polyploidy in Paphiopedilum. Lmdleyana, 3: 177-183.