Tập 12 Số 8 (2014)

Thí nghiệm chậu vại được tiến hành tại nhà lưới của khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam trong vụ mùa 2012 và vụ xuân 2013 ở 3 mức bón đạm (mức thấp, mức trung bình và mức cao) nhằm đánh giá phản ứng quang hợp của lá đòng ở giai đoạn chín của dòng lúa ngắn ngày với mùa vụ và mức đạm bón khác nhau. Thí nghiệm được thiết kế theo kiểu khối ngẫu nhiên đầy đủ với 4 lần nhắc lại. Vật liệu thí nghiệm gồm dòng lúa ngắn ngày IL19-4-3-8 được chọn lọc từ thế hệ F4 (lai giữa giống lúa IR24 và lúa dại Rufipogon) và giống lúa đối chứng là IR24. Ở các giai đoạn trỗ, 7, 14 và 21 ngày sau trỗ, mỗi công thức lấy ngẫu nhiên 1 cây để đo cường độ quang hợp ở các khoảng  thời gian từ 8h00 đến 10h00, từ 10h00-12h00, từ 12h00-14h00 và từ 14h00-16h00. Kết quả nghiên cứu cho thấy, thời vụ trồng và mức bón đạm đã ảnh hưởng đến cường độ quang hợp ở các giai đoạn theo dõi. Cường độ quang hợp của dòng lúa ngắn ngày IL19-4-3-8 ở giai đoạn trỗ và 7 ngày sau trỗ có tương quan thuận ở mức ý nghĩa với tỷ lệ hạt chắc và khối lượng 1.000 hạt (M1000) ở vụ mùa; ở vụ xuân, cường độ quang hợp có quan hệ thuận chặt với tỷ lệ hạt chắc và khối lượng 1000 hạt chỉ ở giai đoạn trỗ. Tỷ lệ hạt chắc và M1000 hạt của giống IR 24 có tương quan thuận ở mức ý nghĩa với cường độ quang hợp giai đoạn trỗ, 7, 14 và 21 ngày sau trỗ ở cả hai vụ.

Nghiên cứu được tiến hành nhằm đánh giá các đặc tính sinh lý liên quan đến tính chịu hạn ở thời kỳ đẻ nhánh và thời kỳ trỗ bông của một số giống lúa cạn thu thập từ vùng Tây Bắc. Kết quả thí nghiệm cho thấy các chỉ tiêu quang hợp như: Cường độ quang hợp (CĐQH), cường độ thoát nước (CĐTN) và chỉ số SPAD (một chỉ tiêu tương quan thuận với hàm lượng diệp lục) của các giống lúa cạn thấp hơn giống đối chứng ở cả hai giai đoạn đẻ nhánh và trỗ bông trong khi hạn, nhưng đều cao hơn giống đối chứng ở giai đoạn phục hồi. Hạn giai đoạn đẻ nhánh làm giảm số bông/cây ở mức ý nghĩa, trong khi hạn lúc trỗ lại làm cho tỷ lệ chắc của các mẫu giống giảm nhiều nhất và hạn ở cả hai giai đoạn đều làm giảm năng suất hạt. Cường độ quang hợp có sự tương quan thuận chặt với cường độ thoát hơi nước ở tất cả các thời kỳ hạn và phục hồi. Trong khi đó tương quan thuận giữa CĐQH và SPAD chỉ có ý nghĩa ở giai đoạn trước khi hạn mà không ở mức ý nghĩa ở cả giai đoạn hạn và phục hồi. Năng suất hạt có tương quan thuận chặt với cường độ quang hợp ở giai đoạn phục hồi. Các mẫu giống Khẩu vặn lón, Nếp nương tròn, Thóc gie và Tẻ đỏ có khả năng phục hồi tốt cả trong điều kiện hạn lúc đẻ nhánh và lúc trỗ và cho năng suất cá thể cao hơn đối chứng.

Chọn tạo và phát triển các giống ngô mới có năng suất cao, chất lượng tốt bổ sung thêm các đặc tính chống chịu hạn, chịu lạnh và kháng bệnh sẽ làm tăng tính ổn định của giống trước sự biến đổi bất lợi của thời tiết khí hậu. Đánh giá và chọn lọc một số vật liệu di truyền ngô nếp là nghiên cứu cơ bản trong công tác chọn tạo giống ngô nếp chịu hạn ưu thế lai. Tiến hành bốn thí nghiệm trong vụ Thu Đông 2013 tại Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng: 1) đánh giá 15 tổ hợp lai và 6 dòng bố mẹ có nguồn gốc địa phương trong chậu vại ở giai đoạn cây con; 2 và 3) đánh giá các vật liệu ngô nếp trong điều kiện hạn và có tưới; 4) sử dụng chỉ thị phân tử SSR xác định các QTL kiểm soát năng suất dưới điều kiện hạn và chỉ số chịu hạn trên 15 tổ hợp lai cùng 6 dòng bố mẹ tự phối của chúng. Kết quả đánh giá trong nhà có mái che và trên đồng ruộng đã 3 dòng tự phối và 7 tổ hợp lai có khả năng chịu hạn khá là: dòng D4, D5, D6, THL4, THL6, THL7, THL9, THL10, THL14, THL15. Sử dụng chỉ thị phân tử SSR với ba mồi (umc1862, umc2359 và nc133) đã xác định các QTL kiểm soát tính trạng Ys và TOL cùng xuất hiện trên hầu hết các vật liệu phân tích. Như vậy, kết quả thí nghiệm đã xác định và chọn được 7 tổ hợp lai và 3 dòng tự phối có khả năng chịu hạn tốt nhất: THL4, THL6, THL7, THL9, THL10, THL14, THL15, dòng D4, D5, D6.

Nhu cầu tiêu thụ gạo chất lượng tốt tại vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) ngày càng cao trong những năm gần đây. Đáp ứng nhu cầu đó, việc tạo ra các giống lúa phù hợp với điều kiện tự nhiên, canh tác, có chất lượng gạo tốt mang tính quyết định, là tiền đề để có được sản phẩm gạo chất lượng tốt. Việc xây dựng tiêu chí cho chọn giống lúa chất lượng tốt sẽ góp phần giúp nhà chọn giống định hướng đúng cho cả quá trình chọn giống. Bằng phương pháp điều tra thị hiếu người tiêu dùng, tình hình tiêu thụ các loại gạo chất lượng tốt trên thị trường, kết hợp với đánh giá các đặc tính nông sinh học và chất lượng gạo của một số giống lúa chất lượng tốt được thị trường chấp nhận đã xây dựng được tiêu chí cho một giống lúa chất lượng tốt phù hợp với vùng ĐBSH. Các tiêu chí chính bao gồm: thời gian sinh trưởng ngắn (khoảng 130-135 ngày ở vụ xuân, 100-105 ngày ở vụ mùa), kiểu cây thâm canh thuộc dạng bán lùn, năng suất ổn định (55-70 tạ/ha), hạt gạo trong, hàm lượng amylose 17-21%, có mùi thơm. Tuy nhiên, yêu cầu về tính trạng hạt gạo dài và hình dạng hạt thon dài của người tiêu dùng vùng ĐBSH khác với các tỉnh phía Nam cũng như nhiều thị trường khác trên thế giới ở chỗ họ không coi hai tính trạng nêu trên là yêu cầu bắt buộc phải có của gạo chất lượng cao. Do vậy, nhà chọn giống có thể chọn các giống có dạng hạt dài, trung bình, ngắn, có hình dạng hạt gạo thon, trung bình hoặc bầu đều được chấp nhận.

Nhện hành tỏi Rhizoglyphus echinopus gần đây nổi lên như một loại dịch hại quan trọng đối với nhóm cây thân củ và thân ngầm trên nhiều loại cây trồng và cây cảnh trong nhà lưới và trên đồng ruộng.  Thí nghiệm nuôi nhện hành tỏi Rhizoglyphus echinopus trên thức ăn hành củ được cắt thành từng miếng trong tủ sinh thái ở các điều kiện nhiệt độ 20, 25 và 300C, ẩm độ 95% cho thấy nhiệt độ có ảnh hưởng tới khả năng phát sinh phát triển của nhện hành tỏi, vòng đời, tỷ lệ trứng nở và thời gian sống sót. Thời gian hoàn thành vòng đời của Rhizoglyphus echinopus ngắn nhất, ở nhiệt độ 300C là 8,48 ngày, trong khi đó ở nhiệt độ 200C nhện hành tỏi có thời gian hoàn thành vòng đời dài nhất (14,29 ngày). Tỷ lệ tăng tự nhiên ở các nhiệt độ 20, 25 và 300C lần lượt là 0,20; 0,26 và 0,29. Nhện hành tỏi có sức tăng quần thể lớn.

 Thí nghiệm đánh giá 18 dòng lúa thuần mới chọn tạo về đặc điểm nông sinh học, khả năng phục hồi, mức độ nhiễm sâu bệnh hại ngoài đồng ruộng, năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất. Bố trí theo phương pháp tập đoàn không nhắc lại, lấy đối chứng là dòng bố R50, kết quả đã chọn được 7 dòng thuần triển vọng là 46-1, 46-2, 76-3, 76-4, 78-1, 81, 82-2 để lai cặp với 2 dòng mẹ 103s và 135s. Tiếp tục đánh giá con lai để chọn ra tổ hợp 135s/76 năng suất cao, ngắn ngày.

Thí nghiệm chậu vại được tiến hành tại nhà lưới của khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam trong vụ mùa 2012 và vụ xuân 2013 với 3 mức đạm bón (thấp, trung bình và cao) nhằm đánh giá đặc điểm tích lũy và vận chuyển hydrat carbon không cấu trúc của dòng lúa ngắn ngày ở các mức đạm bón khác nhau. Thí nghiệm được thiết kế theo kiểu khối ngẫu nhiên đầy đủ với 4 lần nhắc lại. Vật liệu thí nghiệm gồm dòng lúa ngắn ngày IL19-4-3-8 và giống lúa đối chứng là IR24. Ở các thời kỳ trỗ, 7, 14 và 21 ngày sau trỗ, mỗi tổ hợp các nhân tố nghiên cứu lấy ngẫu nhiên 1 chậu/lần nhắc lại để đo diện tích lá, khối lượng chất khô của thân, tích lũy hydrat carbon không cấu trúc ở thân và tinh bột ở bông. Năng suất cá thể được xác định khi độ ẩm hạt đạt 14%. Kết quả thí nghiệm cho thấy, khi tăng mức đạm bón, hàm lượng hydrat carbon không cấu trúc (mg/g) tích lũy trong thân giảm ở cả IL19-4-3-8 và IR 24 trong hai vụ thí nghiệm. Ở giai đoạn sau trỗ, hàm lượng hydrat carbon không cấu trúc tồn dư ở thân của IL19-4-3-8 thấp hơn IR 24 trong cùng điều kiện. Tổng lượng hydrat carbon không cấu trúc vận chuyển từ thân về bông tăng lên khi tăng mức đạm bón. Năng suất cá thể của IL19-4-3-8 có tương quan thuận ở mức ý nghĩa với tổng lượng hydrat carbon không cấu trúc tích lũy ở thân giai đoạn trỗ và tổng lượng hydrat carbon không cấu trúc vận chuyển từ thân về bông giai đoạn từ trỗ đến 7 ngày sau trỗ; trong khi đó, năng suất cá thể của IR 24 ít bị ảnh hưởng bởi lượng hydrat carbon không cấu trúc tích lũy ở thân cũng như lượng hydrat carbon không cấu trúc vận chuyển từ thân về bông.

Nghiên cứu được thực hiện ở các nông hộ thuộc huyện Chợ Mới và thị xã Bắc Kạn, tỉnh Bắc Kạn từ năm 2009-2013 nhằm đánh giá năng suất và chất lượng thịt của dê Cỏ, dê lai (1/4Boer 1/4BT 1/2Co) và dê lai (3/8Boer 1/8BT 1/2Co). Kết quả cho thấy dê lai ba máu cho năng suất thịt cao hơn dê Cỏ. Tỷ lệ thịt xẻ và thịt tinh ở dê lai (3/8Boer 1/8BT 1/2Co) và dê lai (1/4Boer 1/4BT 1/2Co) tương ứng đạt 45,80% và 36,07%; 45,17% và 35,36%. Các chỉ tiêu này ở dê Cỏ là 42,33 và 31,72%. Thịt dê Cỏ có tỷ lệ protein thô cao hơn dê lai (1/4Boer 1/4BT 1/2Co) và dê (3/8Boer 1/8BT 1/2Co). Hàm lượng cholesterol trong thịt dê (1/4Boer 1/4BT 1/2Co) và dê (3/8Boer 1/8BT 1/2Co) lại thấp hơn dê Cỏ trong khi thịt dê Cỏ có hàm lượng các axit amin thiết yếu cao hơn dê lai ba máu. Tuy có khối lượng nhỏ nhưng thịt dê Cỏ có giá trị dinh dưỡng cao hơn. Như vậy, con lai của đực giống (Boer x BT) và cái Cỏ vẫn cho năng suất thịt cao và chất lượng thịt tốt lại dễ nuôi.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra thực trạng của việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất công nghiệp của huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên đồng thời cũng chỉ ra được hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp còn lại sau chuyển đổi và một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Trong giai đoạn từ 2005-2012, diện tích đất công nghiệp tăng 280,12ha trong đó có 235,68ha lấy từ đất nông nghiệp chuyển sang. Diện tích đất nông nghiệp giảm mạnh đã gây áp lực rất lớn đến sử dụng quỹ đất nông nghiệp và những thay đổi về loại hình sử dụng. Năm 2005 trên phạm vi huyện có 6 loại hình sử dụng đất (LUT) với 15 kiểu sử dụng đất, đến năm 2012 có 6 LUT nhưng các kiểu sử dụng đất đã tăng lên 21 kiểu. Việc thay đổi diện tích các loại hình sử dụng đất cũng cho thấy hiệu quả từ các loại hình mới áp dụng này mang lại. Diện tích tăng chủ yếu ở 2 loại hình cây lâu năm và trang trại VAC (Vườn - ao - chuồng). Hiệu quả sử dụng đất của các loại hình sử dụng đất năm 2012 đều tăng so với năm 2005. Hiệu quả kinh tế cao nhất là LUT nuôi trồng thủy sản, thấp nhất là LUT 2 lúa.

Tiên Lãng nằm ở ven biển phía nam thành phố Hải Phòng, là huyện thuần nông với cây trồng chính là lúa, chiếm tới 68,92% diện tích đất nông nghiệp. Tuy nhiên, trong những năm vừa qua diện tích đất lúa có xu hướng giảm nhanh, chính quyền và người dân địa phương đã tích cực chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp để thích ứng với biến đổi khí hậu. Tiến hành phỏng vấn 300 hộ gia đình đại diện cho toàn huyện với các kiểu sử dụng đất khác nhau, kết quả nghiên cứu cho thấy, các loại cây trồng, vật nuôi cho hiệu quả kinh tế cao (thuốc lào, khoai tây, hành, cà chua, dưa hấu, ớt và nuôi trồng thủy sản), thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy còn chiếm tỷ trọng thấp (23,31%) trong cơ cấu cây trồng nhưng đã trở thành những vùng sản xuất tập trung. Đây là những cây trồng, vật nuôi có tiềm năng và triển vọng cho giá trị gia tăng cao; giá trị sản xuất đạt từ 150 - 1.296 triệu đồng/ha. Trong thời gian tới, huyện cần kiểm soát chặt chẽ biến động đất lúa, ưu tiên mở rộng diện tích các loại cây trồng như lúa M6, khoai tây, thuốc lào và nuôi trồng thủy sản để nâng cao hiệu quả kinh tế, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nghiên cứu được tiến hành trên đối tượng cây Hoàng liên gai nhằm đánh giá khả năng sản xuất sinh khối rễ của công nghệ khí canh so với trồng bằng địa canh truyền thống. Kết quả thu được cho thấy sinh khối rễ cây hoàng liên gai thu được sau trồng 1 năm trong hệ thống khí canh cao gấp 3,43 lần so với trồng bằng phương pháp địa canh truyền thống. Trong hệ thống khí canh, cây Hoàng liên gai sinh trưởng tốt nhất khi nồng độ dinh dưỡng đặt ở mức 1.300 - 1.600 µs/cm với chế độ phun thích hợp nhất là phun 10 giây, nghỉ 15 phút. Kết quả thu được này có ý nghĩa rất lớn, là cơ sở quan trọng trong việc phát triển sản xuất sinh khối các cây dược liệu quý bằng công nghệ khí canh.

Colchicine đã được sử dụng thành công để tạo đa bội ở nhiều loài thực vật và đạt hiệu quả cao khi xử lý trong điều kiện in vitro. Nghiên cứu này sử dụng colchicine nhằm tạo dòng cẩm chướng gấm (Dianthus chinensis) đa bội phục vụ công tác chọn tạo giống hoa ở Việt nam. Các thí nghiệm được tiến hành trên giống cẩm chướng gấm Tím viền trắng. Vật liệu thí nghiệm là đoạn thân mang mắt ngủ của cây in vitro và được xử lý tạo đột biến bằng dung dịch colchicine ở nồng độ từ 0; 0,01; 0,05; 0,1% trong thời gian 24, 48 và 72 giờ. Các dạng đột biến sau xử lý được phân lập theo đặc điểm hình thái trong cả điều kiện in vitro và điều kiện vườn trồng. Kết quả cho thấy: Khi xử lý colchicine ở nồng độ 0,05; 0,1% trong 24 hoặc 48 giờ và ở nồng độ colchicine 0,01, 0,05% trong 72 giờ cho tỷ lệ mẫu đột biến từ 0,87- 12,85% và hiệu quả gây đột biến tạo ra các dạng biến dị có chất lượng cây tốt nhất khi xử lý colchicine ở nồng độ 0,05 và 0,1% trong 48 giờ. Khi trồng các cây thu được sau xử lý ở điều kiện tự nhiên đã thu được 8 dạng đột biến khác dạng cây đối chứng. Trong đó, hai dạng đột biến D7 và dạng D9 được xác định là hai dạng cẩm chướng đột biến đa bội mới (2n = 4x) có ưu điểm về hình thái (chiều cao cây, kích thước lá, đường kính hoa, độ bền hoa, độ đậm màu sắc hoa). Hai dạng đột biến đa bội này đã được nhân nhanh in vitro để tạo dòng, đánh giá ổn định di truyền trong vụ trồng tiếp theo và đều có ưu thế hơn giống gốc về sinh trưởng, năng suất, chất lượng hoa và tính chống chịu sâu bệnh.

Bài báo giới thiệu nguyên lý cấu trúc bộ phận trồng hom sắn nghiêng trong liên hợp máy cắt và trồng sắn, kết quả tính toán ứng suất nén theo điều kiện an toàn vào hom sắn khi trồng và các yếu tố ảnh hưởng tới góc nghiêng hom sắn khi trồng. Ứng suất nén theo điều kiện an toàn cho mầm sắn [σ] ≤ 2,99 N/cm2; Các yếu tố ảnh hưởng tới góc nghiêng hom sắn khi trồng gồm: Vận tốc tiến của máy liên hợp (Vm); Thời gian từ khi đặt hom tới khi bánh xe nén đất xong (t); Chiều dài hom sắn (l), đoạn C'D'(phụ thuộc vào góc nghiêng β của máng dẫn hom góc β càng lớn C'D' càng nhỏ). Nếu cho trước Vm, t, C'D', l, ta sẽ tính được góc nghiêng α của hom sắn sau khi trồng. Kết quả tính toán phù hợp với kết quả thử nghiệm.

Nghiên cứu này trình bày các kết quả đánh giá các con lai lại (backcross-BC) giữa các con lai soma với giống khoai tây trồng làm bố về khả năng kháng bệnh mốc sương và các đặc tính nông học. Các dòng con lai BC1 được gieo trồng và đánh giá một cách hệ thống tính kháng bệnh mốc sương bao gồm phương pháp lây nhiễm trên cây con (seedling test), lây nhiễm nhân tạo trên lá đơn tách rời (Detached leaflet assay), trên lát cắt củ (Tuber slice test) và đánh giá sự có mặt của gen kháng bệnh mốc sương Rpi-blb1 bằng chỉ thị phân tử ở thế hệ BC1. Kết quả đánh giá đã chọn lọc được 4 con lai BC1 của tổ hợp lai blb2G (+) Delikat có biểu hiện tính kháng bệnh mốc sương cao. Qua phân tích bằng chỉ thị phân tử có sử dụng 2 mồi đặc hiệu (Blb1 và 1/1’) của gen kháng bệnh mốc sương Rpi-blb1 đã phát hiện dòng dại S. bulbocastanum; con lai soma 2283/5 của tổ hợp lai blb2G (+) Delikat và các dòng con lai BC1 đều có mặt gen kháng Rpi-blb1. Ngoài ra, các con lai BC1 cũng mang nhiều đặc tính nông sinh học quý của khoai tây trồng. Điều này đã khẳng định được rằng dung hợp tế bào trần đã chuyển được tính kháng bệnh mốc sương từ loài khoai tây dại vào các con lai soma và duy trì được tính kháng bệnh ở các con lai BC1, đồng thời các con lai BC1 mang nhiều đặc tính quý của khoai tây trồng Delikat.

Ươm trồng cây ngập mặn trên nền đất cát nghèo dinh dưỡng thường gặp nhiều khó khăn như cây con chậm lớn, khả năng chống chịu sâu bệnh kém. Việc bổ sung các chế phẩm vi sinh vật có ích như cố định đạm, hòa tan phosphate vào đất sẽ tạo điều kiện tốt cho sinh trưởng phát triển và tăng sức đề kháng cho cây con. Nghiên cứu về điều kiện nuôi cấy đã chỉ ra rằng, hai chủng nấm mốc hòa tan phosphate Aspergillus sp. M33 và Aspergillus sp. M72 có sự tích lũy sinh khối mạnh nhất trong môi trường Czapek bổ sung tinh bột hoặc saccharose và cao thịt tại pH=6, nồng độ muối 5-10‰ sau 60-84 giờ. Hai chủng nấm mốc hòa tan phosphate Aspergillus sp. M33 và Aspergillus sp. M72 đã được lây nhiễm vào bầu đất trồng cây đước và một số đặc tính của cây đước đã thay đổi đáng kể. Chiều cao cây tăng 49,75-62,51%, số lá của cây tăng 59,88- 96,45%.

Lan Phalaenopsis Sogo Yukidian (Hồ điệp hoa trắng nhị vàng) là giống hoa đẹp được ưa chuộng và có giá trị thương mại cao trên thế giới. Việc nghiên cứu nhân giống vô tính giống lan này đã góp phần tạo ra nguồn cây giống có chất lượng tốt và đồng đều, đáp ứng nhu cầu của sản xuất. Kết quả nghiên cứu đã chỉ rõ: Nguồn vật liệu ban đầu là phát hoa với chế độ khử trùng tối ưu là khử trùng kép bằng CaOCl2 15% trong 7 phút và Johnson 1% trong 3 phút. Môi trường tốt nhất cho sự phát sinh hình thái protocorm từ các bộ phận soma in vitro là MS + 2,0 mg/l BA + 6 g/l agar. Môi trường MS + 0,5 mg/l BA + 0,5 mg/l α-NAA + 6 g/l agar là môi trường tạo chồi tốt nhất. Chồi lan có tốc độ lớn nhanh nhất trên môi trường MS bổ sung 10% nước dừa (ND). Môi trường MS + 10% ND + 3,0 mg/l BA + 6 g/l agar là môi trường tối ưu để nhân nhanh chồi lan với HSN chồi cao nhất là 4,20 lần sau 6 tuần nuôi cấy. Môi trường MS + 10% ND + 0,5 g/l THT + 6 g/l agar là môi trường thích hợp nhất để tạo cây hoàn chỉnh từ chồi.

Lan Dendrobium officinale Kimura et Migo. (Thạch hộc Thiết bì) là giống lan quý được sử dụng làm thuốc và thực phẩm chức năng chữa bệnh tiểu đường và các bệnh nan y đang được thương mại hóa rộng rãi trên thế giới. Kết quả nghiên cứu đã chỉ rõ: Nhân giống bằng gieo hạt trên môi trường VW+ 10g sucrose + 6g agar + 100ml nước dừa (ND)/lít môi trường, nhân nhanh cụm chồi tốt nhất trên môi trường MS + 100ml ND + 20g sucrose + 6g agar + 60g chuối chín/lít môi trường. Nhân giống vô tính thông qua nuôi cấy đoạn thân mang mắt ngủ sử dụng đoạn thân in vitro mang 2 mắt ngủ và nuôi cấy trên môi trường MS + 20g sucrose + 10% ND + 0,5 mg/l BA + 0,5mg/l α-NAA + 6g agar/lít môi trường. Môi trường tạo cây hoàn chỉnh là RE + 10g sucrose + 6g agar + 0,3g THT + 0,5 mg/l α-NAA.

Ngày nay, việc sử dụng chất kháng sinh không hợp lý đã làm cho hiện tượng kháng thuốc phát triển và ngày càng lan rộng. Do đó, việc tìm ra những chất kháng sinh mới có nguồn gốc từ vi sinh vật biển đang thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học. Bài báo này trình bày một số kết quả về đặc điểm sinh học và hoạt tính kháng khuẩn của chủng xạ khuẩn biển VD111. Theo khóa phân loại Bergey (1989) và phương pháp của Chương trình xạ khuẩn Quốc tế (ISP), chủng VD111 có các đặc điểm giống với chủng chuẩn Streptomyces albogriseolus ISP 5003. Điều kiện sinh trưởng tốt nhất của chủng là ở 37oC, pH = 7-8, nồng độ NaCl từ 7-10%. Môi trường thích hợp để chủng VD111 sinh chất kháng khuẩn là A4H (g/l): Glucoza 15; bột đậu tương 15; NaCl 5; CaCO3 1; pH=7; với tỷ lệ tiếp giống 5% và tuổi giống 48 giờ, thời điểm thích hợp để thu hồi chất kháng khuẩn là sau 60 giờ lên men, sinh khối đạt 10,6 mg/ml, đường kính vòng kháng khuẩn kháng Bacillus subtilis ATCC6633 đạt 30,2mm. Chất kháng khuẩn của chủng VD111 có khả năng ức chế vi khuẩn Gram dương, Gram âm (trong đó có Staphylococcus aureus kháng methicillin) và kháng nấm men gây bệnh Candida albicans ATCC 10231.

Nghiên cứu được thực hiện với mục đích đánh giá khả năng tạo mô sẹo và tái sinh của bảy giống lúa bao gồm BM9630, NV1, NV2, NV3, J02 (thuộc nhóm japonica), Hương cốm và BC15 (thuộc nhóm indica). Tỷ lệ tạo mô sẹo của các giống lúa nghiên cứu trong khoảng 72-98%; trong đó, giống Hương cốm, NV1 và J02 có tỷ lệ tạo mô sẹo trên 90% (tương ứng 97%, 92% và 98%). Môi trường tạo mô sẹo thích hợp đối với giống Hương cốm và các giống japonica là môi trường muối N6 + vitamin B5 + 3 mg/l 2,4-D + 100 mg/l myo-inositol + 500 mg/l L-proline + 500 mg/l L-glutamin + 300 mg/l casein hydrolysate + 30 g/l sucrose. Khảo sát ảnh hưởng của 3 điều kiện nhiệt độ 22, 28 và 30oC trong giai đoạn cảm ứng tạo mô sẹo cho thấy nhiệt độ có ảnh hưởng rõ rệt đến khả năng tạo cũng như chất lượng mô sẹo. Trong đó nhiệt độ 280C là thích hợp nhất cho cảm ứng tạo mô sẹo. Nghiên cứu đã xác định được khả năng tái sinh chồi từ mô sẹo của 3 giống Hương cốm, BC15 và J02 trên 4 môi trường khác nhau, trong đó, giống BC15 tái sinh kém trên tất cả các môi trường nghiên cứu. Hai giống J02 và Hương cốm có khả năng tái sinh cao trên môi trường muối N6 + vitamin B5 + 3 mg/l BAP + 1 mg/l α-NAA + 100 mg/l myo-inositol + 500 mg/l L-proline + 500 mg/l L-glutamin + 300 mg/l casein hydrolysate + 30 g/l sucrose.

Giáo dục thể chất là nội dung bắt buộc trong chương trình đào tạo của Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Kết quả nghiên cứu thực trạng tại Học viện cho thấy: chương trình giáo dục thể chất phù hợp với điều kiện của Học viện, tuy nhiên sinh viên ngoại khóa còn ít; giảng viên còn thiếu, ít được bồi dưỡng chuyên môn; cơ sở vật chất phục vụ học tập thiếu và đã xuống cấp; sinh viên tham gia hoạt động ở các câu lạc bộ thể dục thể thao rất ít; kết quả môn giáo dục thể chất của sinh viên ở mức trung bình; xếp loại trình độ thể lực của sinh viên ở mức trung bình - yếu vẫn chiếm tỉ lệ cao; nhu cầu rèn luyện thể chất của sinh viên là rất lớn. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất 5 nhóm giải pháp nâng cao kết quả môn giáo dục thể chất cho sinh viên bao gồm: tuyên truyền về tác dụng của thể dục thể thao; cải tiến nội dung, chương trình; tăng cường các hoạt động ngoại khóa; tăng đầu tư cơ sở vật chất; nâng cao trình độ chuyên môn giảng viên giáo dục thể chất. 

Theo quyết định 68/2005/QĐ-TTg, vấn đề thương hiệu và nhãn hiệu đang được Nhà nước quan tâm và hỗ trợ. Trên cơ sở điều tra 80 hộ sản xuất tỏi và sử dụng phương pháp đánh giá ngẫu nhiên (CVM), nghiên cứu đã nêu được thực trạng sản xuất tỏi và phân tích được sự ảnh hưởng của một số yếu tố đến nhu cầu tham gia xây dựng và sử dụng nhãn hiệu tập thể (NHTT) tỏi Thái Thụy. Nghiên cứu đã phân tích 4 yếu tố bao gồm: giới tính, trình độ học vấn, thu nhập từ sản xuất tỏi và quy mô trồng tỏi. Hai biến thu nhập và quy mô trồng tỏi được xác định là có ảnh hưởng lớn đến nhu cầu và mức sẵn lòng chi trả để tham gia xây dựng và sử dụng NHTT tỏi Thái Thụy. Từ quá trình khảo sát, nghiên cứu cũng đề xuất một số giải pháp nhằm thu hút người dân tham gia xây dựng và sử dụng NHTT cho sản phẩm tỏi Thái Thụy.

Ứng xử của hộ nông dân miền núi phía Bắc Việt Nam với rét đậm rét hại tập trung vào khai thác tối đa nguồn nhân lực của hộ và tối thiểu chi tiêu. Trong trồng trọt, chủ yếu các hộ nông dân thực hiện thay đổi thời vụ gieo trồng hơn là thay đổi giống và hệ thống cây trồng. Trong chăn nuôi, đa số hộ nông dân đã thực hiện dự trữ thức ăn chăn nuôi, che chắn và gia cố chuồng trại. Công tác tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trước, trong và sau rét đã được các hộ thực hiện. Giải pháp nâng cao khả năng ứng xử của hộ nông dân với rét đậm, rét hại hướng vào: Nâng cao nhận thức của người dân về rét đậm rét hại; Hỗ trợ kiên cố hóa nhà cửa và các vật dụng phòng chống rét; Tập huấn cách phòng chống rét trên người, cây trồng và vật nuôi; Hoàn thiện và đẩy mạnh công tác dự báo, cảnh báo thiên tai; Kiên cố hóa các nhà cộng đồng để làm điểm tránh rét cho người dân; Tập trung xây dựng hạ tầng cơ sở theo hướng thích ứng với rét đậm, rét hại; Tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách phòng chống rét đậm, rét hại.