Ngày nhận bài: 05-09-2014 / Ngày duyệt đăng: 10-10-2014 / Ngày xuất bản: 06-08-2025
Bài báo giới thiệu kết quả nghiên cứu về phản ứng siêu nhạy cảm (Hypersensitive response-HR) ở rễ cây đậu tương Nam Đàn (Glycine max (L.) Merr. cv. ND) - giống địa phương gắn liền với sản phẩm có thương hiệu “tương Nam Đàn” của tỉnh Nghệ An - dưới ảnh hưởng của ion kim loại nặng chì (Pb2+) ở các nồng độ 0,1mM, 0,5mM và 1,0mM. HR đã biểu hiện ở rễ đậu tương Nam Đàn sau 6 giờ tác động của Pb2+ với quá trình sinh tổng hợp sớm và mạnh mẽ dạng ôxy hoạt hóa hydrogen peroxide (H2O2), sự gia tăng phân giải lipid màng tế bào trong quá trình peroxide hóa lipid, đồng thời duy trì tỷ lệ thương tổn cao của các tế bào, trong khi gốc tự do superoxide O2.- tăng nhẹ. HR trong các nghiệm thức xử lý kim loại nặng luôn cao hơn đối chứng. Tương quan tỷ lệ giữa mức độ biểu hiện của HR và nồng độ Pb2+ không thực sự rõ ràng, tuy nhiên, 0,5mM và 1,0mM Pb2+ là các nồng độ cùng cho hiệu quả cảm ứng kích thích HR cao. Các enzyme superoxide dismutase-SOD và catalase-CAT duy trì độ hoạt động cao trong khoảng thời gian 6-48 giờ góp phần kiểm soát hàm lượng H2O2 và O2.- nội sinh trong HR.
