Date Received: 26-07-2025
Date Published: 06-08-2025
##submissions.doi##: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2017.15.3.
Views
Downloads
How to Cite:
Thay đổi sử dụng đất và sự tác động của nó đến tài nguyên đất, nước và sinh kế người dân nông thôn tại tỉnh Hòa Bình
,
Ngo Thanh Son
Keywords
Sinh kế, thay đổi sử dụng đất, tỉnh Hòa Bình, thủy văn, xói mòn
Abstract
Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá sự thay đổi sử dụng đất, tác động của nó đối với tài nguyên đất, nước và sinh kế người dân tại tỉnh Hoà Bình, Tây Bắc Việt Nam. Thay đổi sử dụng đất được điều tra trong ba giai đoạn sử dụng dữ liệu viễn thám thu thập được trong năm 1995, 2005, và 2010. Kết quả của nghiên cứu cho thấy các kiểu sử dụng đất chính có sự thay đổi lớn nhất xuất hiện trong năm lớp sử dụng đất: đất trống (BRNL), rừng trồng (DTFR), đất trồng cây hang năm (FCRP), đất lúa (PDDY), rừng nguyên sinh (UDFR), đất đô thị (URBN). Từ năm 1995 đến năm 2005, tỷ lệ tỷ lệ thay đổi của FCRP, PDDY và URBN lần lượt tăng từ 5,36% đến 11,89%, 10,91 đến 15,66 và 5,98 đến 8,48%. Ngược lại, tỷ lệ DTFR và UDFR giảm đáng kể từ 22,92% xuống 14,32% và 30,61% xuống 24,43%. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định sử dụng đất và hệ thống cây trồng là chính sách của chính phủ và giá cả hàng hóa. Xét về khía cạnh xói mòn đất và các tác động liên quan đến tài nguyên nước, việc mở rộng hoạt động nông nghiệp cũng như tình trạng phá rừng là nguyên nhân gia tăng dòng chảy bề mặt góp phần tăng lượng xói mòn đất, mất chất dinh dưỡng đất. Chỉ số sinh kế bình quân là 0,514 cho thấy sinh kế của các hộ gia đình trong khu vực nghiên cứu ở mức trung bình khá và không có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm; tuy nhiên, chỉ số sinh kế cho thấy những hộ nông dân ở huyện Cao Phong có chỉ số sinh kế cao hơn so với các hộ khác trong khu vực.
References
Allison, E. H., & Ellis, F. (2001). The livelihoods approach and management of small-scale fisheries. Marine Policy, 25: 377 - 338.
Carney, D. (1998). Sustainable rural livelihoods: What contribution can we make? Department of International Development, London, UK.
Franczyk, J., & Chang, H. (2009). The effects of climate change and urbanization on the runoff of the Rock Creek basin in the Portland metropolitan area, Oregon, USA. Hydrological Processes,
(6): 805 - 815.
Hernandez, M., Kepner, W. G., Goodrich, D. C., &Semmens, D. J. (2010). The Use of Scenario Analysis to Assess Water Ecosystem Services in Response to Future Land Use Change in the Willamette River Basin, Oregon. In Liotta, P. H., Achieving environmental security: Ecosystem services and human welfare. IOS Publishers, Amsterdam. ISBN: 978-1-60750-578-5, pp. 97 -111.
Hoa Binh People’s Committee (2010). Land Use Planning Report 2005-2010, 135 pages.
Lam, N.T., Patanothai, A., & Rambo, A. T. (2004). Recent changes in the composite swidden farming system of a Da BacTay ethnic minority community in Vietnam's Northern Mountain Region. Southeast Asian Studies, 42(3): 273 - 293.
Liu, Y., Gupta, H., Springer, E., & Wagener, T. (2008). Linking science with environmental decision making: Experiences from an integrated modeling approach to supporting sustainable water resources management. Environmental Modelling & Software, 23(7): 846 - 858.
Mohammad, A. G., & Adam, M. A. (2010). The impact of vegetative cover type on runoff and soil erosion under different land uses. Catena, 81(2): 97 - 103.
MONRE. (2009). Climate change, Sea Level Rise Scenarios for Viet Nam. Hanoi
Moser, C. (1998). The asset vulnerability framework: reassessing urban poverty reduction strategies. World Development, 26(1): 1 - 19.
Müller, D. (2003). Land-use change in the Central Highlands of Vietnam. A spatial econometric model combining satellite imagery and village survey data, Georg-August-Universität Göttingen, Göttingen.
Müller, D. & Zeller, M. (2002). Land use dynamics in the central highlands of Vietnam: a spatial model combining village survey data with satellite imagery interpretation. Agriculture Economics,
: 333 - 354.
Shrestha, B., Cochrane, T. A., Caruso, B. S., Arias, M. E., & Piman, T. (2016). Uncertainty in flow and sediment projections due to future climate scenarios for the 3S Rivers in the Mekong Basin. Journal of Hydrology, 540: 1088 - 1104.
Thanh, N. T. (2009). Assessment of land cover change in Chieng Khoi Commune, Northern Vietnam, by combining remote sensing tools and historical local knowledge. Institute of Plant Production and Agroecology in the Tropics and Subtropics. University of Hohenheim, Stuttgart, Germany.
Xiao, R., Weng, Q., Ouyang, Z., Li, W., Schienke, E. W., & Zhang, Z. (2008). Land surface temperature variation and major factors in Beijing, China. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 74(4): 451 - 461.
Yili, L., Xuezhi, F., Pengfeng, X., Chenglei, S., &Jia, S. (2009, 20-22 May 2009). Urban heat island in summer of Nanjing based on TM data. Paper presented at the Urban Remote Sensing Event, 2009 Joint.