ĐÁNH GIÁ ĐỘC LỰC CỦA CHỦNG VIRUS DỊCH TẢ LỢN CHÂU PHI TÁI TỔ HỢP QUA ĐƯỜNG TIẾP XÚC GIỮA LỢN KHỎE VÀ LỢN GÂY BỆNH THỰC NGHIỆM BẰNG ĐƯỜNG MŨI

Ngày nhận bài: 04-06-2025

Ngày duyệt đăng: 14-08-2025

Ngày xuất bản: 28-08-2025

DOI: https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.8.04

Lượt xem

5

Download

5

Số: Tập 23 Số 8 (2025): Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

Chuyên mục:

CHĂN NUÔI – THÚ Y – THỦY SẢN

Cách trích dẫn:

Dũng, N., Hoàng, N., & Phan, L. (2025). ĐÁNH GIÁ ĐỘC LỰC CỦA CHỦNG VIRUS DỊCH TẢ LỢN CHÂU PHI TÁI TỔ HỢP QUA ĐƯỜNG TIẾP XÚC GIỮA LỢN KHỎE VÀ LỢN GÂY BỆNH THỰC NGHIỆM BẰNG ĐƯỜNG MŨI. Tạp Chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, 23(8), 1015–1024. https://doi.org/10.31817/tckhnnvn.2025.23.8.04

ĐÁNH GIÁ ĐỘC LỰC CỦA CHỦNG VIRUS DỊCH TẢ LỢN CHÂU PHI TÁI TỔ HỢP QUA ĐƯỜNG TIẾP XÚC GIỮA LỢN KHỎE VÀ LỢN GÂY BỆNH THỰC NGHIỆM BẰNG ĐƯỜNG MŨI

Nguyễn Việt Dũng 1, 2 , Nguyễn Thế Việt Hoàng 1 , Văn Phan Lê (*) 1

  • Tác giả liên hệ: [email protected]
  • 1 Khoa Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
  • 2 Khoa Chăn nuôi - Thú y, Trường Đại học Nông - Lâm Bắc Giang

    • Từ khóa

    Dịch tả lợn châu Phi (ASF), virus ASF tái tổ hợp, độc lực, lây truyền qua tiếp xúc, tổn thương bệnh lý

    Tóm tắt


    Sự xuất hiện của chủng virus dịch tả lợn châu Phi (ASFV) tái tổ hợp mang đặc điểm di truyền của cả genotype I và II (rASFV I/II) tại Việt Nam từ năm 2023 đã gây ra thách thức lớn cho công tác kiểm soát dịch bệnh, nhất là khi các vacxin hiện tại chưa cho thấy hiệu quả bảo hộ rõ ràng. Nghiên cứu này nhằm đánh giá độc lực và khả năng truyền lây của chủng ASFV tái tổ hợp VNUA/rASFV/HD1/23 thông qua mô hình gây nhiễm thực nghiệm bằng đường mũi và lây lan qua tiếp xúc trực tiếp. Kết quả nghiên cứu cho thấy nhóm lợn được gây nhiễm trực tiếp virus phát triển bệnh ở thể cấp tính, với tỷ lệ chết 100% (3/3), thời gian chết dao động từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 12 sau gây nhiễm (trung bình 8 ngày). Ở nhóm tiếp xúc, lợn đầu tiên chết vào ngày thứ 14 sau khi tiếp xúc. Các triệu chứng lâm sàng điển hình gồm sốt cao (> 40°C), chán ăn, mệt mỏi và giảm vận động. Mổ khám lợn thí nghiệm cho thấy tổn thương đại thể đặc trưng của thể cấp tính như lách to, mềm, dễ vỡ; xuất huyết hạch lympho; tổn thương sung huyết và xuất huyết ở phổi, thận, ruột và dạ dày. Kết quả nghiên cứu này đã khẳng định độc lực cao và khả năng lây truyền mạnh của chủng rASFV I/II.

    Tài liệu tham khảo

    Ambagala A., Goonewardene K., Kanoa I.E., Than T.T., Nguyen V.T., Lai T.N.H., Nguyen T.L., Erdelyan C.N.G., Robert E., Tailor N., Onyilagha C., Lamboo L., Handel K., Nebroski M., Vernygora O., Lung O. & Le V.P. (2024). Characterization of an African Swine Fever Virus Field Isolate from Vietnam with Deletions in the Left Variable Multigene Family Region. Viruses. 16.

    Báo Điện tử Chính phủ (2024). Chung tay đẩy lùi dịch tả lợn châu Phi. Truy cập từ https://baochinhphu.vn/ chung-tay-day-lui-dich-ta-lon-chau-phi-102241126183602498.htm ngày 23/3/2025.

    Cho K.H., Hong S.K., Kim D.Y., Jang M.K., Kim J.H., Lee H., Kim E.M., Park J.H., Suh T.Y., Choi J.G., Yoo D.S., Kang H.E., Kim Y.H. (2023). Pathogenicity and Pathological Characteristics of African Swine Fever Virus Strains from Pig Farms in South Korea from 2022 to January 2023. Pathogens. 12.

    Diep N.V., Duc N.V., Ngoc N.T., Dang V.X., Tiep T.N., Nguyen V.D., Than T.T., Maydaniuk D., Goonewardene K., Ambagala A. & Le V.P. (2024). Genotype II Live-Attenuated ASFV Vaccine Strains Unable to Completely Protect Pigs against the Emerging Recombinant ASFV Genotype I/II Strain in Vietnam. Vaccines (Basel). 12.

    Dixon L.K., Chapman D.A., Netherton C.L. & Upton C. (2013). African swine fever virus replication and genomics. Virus Res. 173: 3-14.

    Galindo-Cardiel I., Ballester M., Solanes D., Nofrarias M., Lopez-Soria S., Argilaguet J.M., Lacasta A., Accensi F., Rodriguez F. & Segales J. (2013). Standardization of pathological investigations in the framework of experimental ASFV infections. Virus Res. 173: 180-190.

    Gomez-Villamandos J.C., Bautista M.J., Sanchez-Cordon P.J. & Carrasco L. (2013). Pathology of African swine fever: the role of monocyte-macrophage. Virus Res. 173: 140-149.

    Guinat C., Reis A.L., Netherton C.L., Goatley L., Pfeiffer D.U. & Dixon L. (2014). Dynamics of African swine fever virus shedding and excretion in domestic pigs infected by intramuscular inoculation and contact transmission. Vet Res. 45: 93.

    Le V.P., Jeong D.G., Yoon S.W., Kwon H.M., Trinh T.B.N., Nguyen T.L., Bui T.T.N., Oh J., Kim J.B., Cheong K.M., Van Tuyen N., Bae E., Vu T.T.H., Yeom M., Na W. & Song D. (2019). Outbreak of African Swine Fever, Vietnam. Emerg Infect Dis. 25: 1433-1435.

    Le V.P., Nguyen V.T., Le T.B., Mai N.T.A., Nguyen V.D., Than T.T., Lai T.N.H., Cho K.H., Hong S.K., Kim Y.H., Bui T.A.D., Nguyen T.L., Song D. & Ambagala A. (2024). Detection of Recombinant African Swine Fever Virus Strains of p72 Genotypes I and II in Domestic Pigs, Vietnam, 2023. Emerg Infect Dis. 30: 991-994.

    Lee H.S., Bui V.N., Dao D.T., Bui N.A., Le T.D., Kieu M.A., Nguyen Q.H., Tran L.H., Roh J.H., So K.M., Hur T.Y. & Oh S.I. (2021). Pathogenicity of an African swine fever virus strain isolated in Vietnam and alternative diagnostic specimens for early detection of viral infection. Porcine Health Manag. 7: 36.

    Lee K., Vu T.T.H., Yeom M., Nguyen V.D., Than T.T., Nguyen V.T., Jeong D.G., Ambagala A., Le V.P. & Song D. (2024). Molecular characterization of emerging recombinant African swine fever virus of genotype I and II in Vietnam, 2023. Emerg Microbes Infect. 13: 2404156.

    Malmquist W.A. & Hay D. (1960). Hemadsorption and cytopathic effect produced by African Swine Fever virus in swine bone marrow and buffy coat cultures. Am J Vet Res. 21: 104-8.

    McDowell C.D., Bold D., Trujillo J.D., Meekins D.A., Keating C., Cool K., Kwon T., Madden D.W., Artiaga B.L., Balaraman V., Ankhanbaatar U., Zayat B., Retallick J., Dodd K., Chung C.J., Morozov I., Gaudreault N.N., Souza-Neto J.A. & Richt J.A. (2022). Experimental Infection of Domestic Pigs with African Swine Fever Virus Isolated in 2019 in Mongolia. Viruses. 14.

    Nguyen T.T.H., Nguyen V.T., Le P.N., Mai N.T.A., Dong V.H., Bui T.A.D., Nguyen T.L., Ambagala A. & Le V.P. (2023). Pathological Characteristics of Domestic Pigs Orally Infected with the Virus Strain Causing the First Reported African Swine Fever Outbreaks in Vietnam. Pathogens. 12.

    Quembo C.J., Jori F., Vosloo W. & Heath L. (2018). Genetic characterization of African swine fever virus isolates from soft ticks at the wildlife/domestic interface in Mozambique and identification of a novel genotype. Transbound Emerg Dis. 65: 420-431.

    Reed L.J. & Muench H. (1938). A simple method of estimating fifty per cent endpoints. American Journal of Epidemiology. 27(3): 493-497.

    Sanchez-Vizcaino J.M., Mur L., Gomez-Villamandos J.C. & Carrasco L. (2015). An update on the epidemiology and pathology of African swine fever. J Comp Pathol. 152: 9-21.

    Sun E., Huang L., Zhang X., Zhang J., Shen D., Zhang Z., Wang Z., Huo H., Wang W., Huangfu H., Wang W., Li F., Liu R., Sun J., Tian Z., Xia W., Guan Y., He X., Zhu Y., Zhao D. & Bu Z. (2021). Genotype I African swine fever viruses emerged in domestic pigs in China and caused chronic infection. Emerg Microbes Infect. 10: 2183-2193.

    Trịnh Thị Bích Ngọc, Nguyễn Văn Tâm, Nguyễn Thị Thu Huyền, Vũ Xuân Đăng & Lê Văn Phan (2020). Đặc tính sinh học và sinh học phân tử của chủng virus dịch tả lợn châu phi phân lập được tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam. Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 18: 803-811.

    Xu Q., Li D., Chen X., Liu X., Cao H., Wang H., Wu H., Cheng T., Ren W., Xu F., He Q., Yu X. & Li W. (2024). In Vivo Study of Inoculation Approaches and Pathogenicity in African Swine Fever. Vet Sci. 11.

    Yamada M., Masujin K., Kameyama K.I., Yamazoe R., Kubo T., Iwata K., Tamura A., Hibi H., Shiratori T., Koizumi S., Ohashi K., Ikezawa M., Kokuho T. & Yamakawa M. (2021). Experimental infection of pigs with different doses of the African swine fever virus Armenia 07 strain by intramuscular injection and direct contact. J Vet Med Sci. 82: 1835-1845.

    Zhao D., Liu R., Zhang X., Li F., Wang J., Zhang J., Liu X., Wang L., Zhang J., Wu X., Guan Y., Chen W., Wang X., He X. & Bu Z. (2019). Replication and virulence in pigs of the first African swine fever virus isolated in China. Emerg Microbes Infect. 8: 438-447.

    Zhao D., Sun E., Huang L., Ding L., Zhu Y., Zhang J., Shen D., Zhang X., Zhang Z., Ren T., Wang W., Li F., He X. & Bu Z. (2023). Highly lethal genotype I and II recombinant African swine fever viruses detected in pigs. Nat Commun. 14: 3096.

    Zhenzhong W., Chuanxiang Q., Shengqiang G., Jinming L., Yongxin H., Xiaoyue Z., Yan L., Naijun H., Xiaodong W., Zhiliang W. & Yingjuan Q. (2022). Genetic variation and evolution of attenuated African swine fever virus strain isolated in the field: A review. Virus Res. 319: 198874.