Ngày nhận bài: 19-08-2014
Ngày duyệt đăng: 21-10-2014
Ngày xuất bản: 06-08-2025
Lượt xem
Download
Cách trích dẫn:
ẢNH HƯỞNG CỦA XỬ LÝ XUÂN HÓA CỦ GIỐNG ĐẾN SỰ NẢY MẦM VÀ BIẾN ĐỔI CHẤT DỰ TRỮ CỦA CỦ LILY THƯƠNG PHẨM ĐƯỢC NHÂN BẰNG PHƯƠNG PHÁP TÁCH VẢY
,
Đặng Văn Đông
1, 2, 3
,
Hoàng Minh Tấn
1, 2, 3
Từ khóa
Lilium, ngủ nghỉ, nhân giống vô tính, xử lý củ lily, vảy củ
Tóm tắt
Lily là loại cây có khả năng nhân giống bằng phương pháp nhân vô tính. Có nhiều phương pháp nhân giống tạo củ như hình thức củ mẹ đẻ củ con, củ con hình thành trên trục thân nằm dưới đất, củ con hình thành ở nách lá phần thân trên mặt đất hay phương pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào, nhân giống bằng vẩy củ… Trong đó nhân giống bằng cách tách vảy củ là phương pháp được áp dụng chủ yếu ở các nước sản xuất củ giống lily. Ở Việt Nam, phương pháp nhân giống này hầu như chưa được áp dụng, đặc biệt kỹ thuật quan trọng nhất trong sản xuất giống hoa lily là xử lý lạnh để phá ngủ cho củ giống thương phẩm nhưng kỹ thuật này chưa được tác giả nào đề cập đến. Nghiên cứu này nhằm tìm ra mức nhiệt độ và thời gian thích hợp nhất để xử lý phá ngủ cho củ lily thương phẩm, tìm hiểu sự biến đổi về hình thái cũng như các chất dự trữ của củ trong quá trình xử lý. Kết quả xác định được xử lý lạnh đã làm biến đổi nhanh chóng hàm lượng tinh bột và đường trong củ theo hướng giảm nhanh hàm lượng tinh bột và tăng hàm lượng đường hòa tan và saccharose đến tuần thứ 7 sau xử lý, sau đó sự biến đổi chậm dần. Tốt nhất xử lý củ thương phẩm giống Belladonna ở 20C, thời gian xử lý 7 tuần, lúc đó củ có tỷ lệ mọc mầm cao nhất 98,5%. Các kết quả này là cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo trong sản xuất củ giống hoa lily bằng phương pháp giâm vảy.
Tài liệu tham khảo
Nguyễn Thị Lý Anh (2005). Sự tạo củ in vitro và sự sinh trưởng của cây lily trồng từ củ in vitro. Tạp chí Khoa học và Phát triển, 3(5): 27-30.
Đặng Văn Đông, Nguyễn Thị Thanh Tuyền (2010). Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn tạo và nhân giống cây hoa chi lilium. Nhà xuất bản Hà Nội, tr. 24-25.
Nguyễn Văn Mùi (2003). Thực hành hoá sinh học. NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội, tr. 42-46
Hoàng Minh Tấn, Nguyễn Quang Thạch, Vũ Quang Sáng (2006). Giáo trình Sinh lý thực vật. Nhà xuất bản Nông nghiệp.
Nguyễn Quang Thạch, Nguyễn Thị Nhẫn, Nguyễn Thị Phương Thảo (1996). Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nuôi cấy mô trong công tác nhân giống cây hoa loa kèn. Kết quả nghiên cứu khoa học nông nghiệp 1995-1996. Trường Đại học Nông nghiệp I, Nhà xuất bản Nông nghiệp.
Nguyễn Thị Phương Thảo, Nguyễn Quang Thạch, Ninh Thị Thảo (2007). Kết quả bước đầu về ứng dụng các kỹ thuật cắt ngắn vòi nhụy, cứu phôi và thụ phấn in vitro trong tạo giống hoa lily. Hội nghị ứng dụng CNSH trong công tác nhân và chọn tạo giống hoa. Đà lạt 12/2007, tr. 209-220.
Hong Bo (2000). Tổng hợp kết quả nghiên cứu về hoa lily. Tạp chí Trường Đại học Lâm nghiệp Đông Bắc - Trung Quốc, tr. 68 - 70.
Sun Hong Mei (2003). Nghiên cứu hiệu quả của việc phá ngủ củ giống hoa lily bằng nhiệt độ thấp và cơ chế sinh lý sinh hóa. Luận án Tiến sĩ. Học viện Viên nghệ, Đại học Nông nghiệp Thẩm Dương.
Triệu Tường Vân, Vương Thu Đông, Lưu Kiến Vũ, Trần Tân Lộ (2005). Cơ sở khoa học và kỹ thuật sản xuất hoa lily cắt cành. Nhà xuất bản Lâm nghiệp Trung Quốc.
Zhou Xiao Yin, Wang Lu Yong (2001). Kết quả bước đầu về hiệu quả xử lý nhiệt độ thấp đối với củ giống hoa lily cắt cành. Tạp chí Khoa học nông nghiệp Triết Giang, Trung Quốc, tr. 240-242.
Paffen A.M.G, Aguettaz P., Delvalleel. (1990). The development of dormancy inlily bulblets generated in vitro. Acta Horticulturae, 266: 51-58
Kim E.Y., Choi J.D., Park K.I. (2000). Production of non dormant bulblets of Lilium Oriental Hybrid by control of culture temperature and growth regulators in vitro. Journal of the Korea. Society for Horticultural Science, 41(l): 78-82