Tập 22 Số 10 (2024)

Nghiên cứu nhằm mục đích lựa chọn giống và xác định thời vụ gieo trồng cải củ trái vụ phù hợp với  lợi thế khí hậu mát mẻ ở xã vùng cao Vân Sơn, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình và các xã có điều kiện tương tự. Vì vậy, thí nghiệm hai nhân tố được bố trí theo kiểu Spit-plot với nhân tố ô lớn là thời vụ trái vụ với ba thời vụ gieo: thời vụ 1 (25/3/2023), thời vụ 2 (14/4/2023), thời vụ 3 (7/5/2023) và nhân tố ô nhỏ là ba giống cải củ: giống TN45, giống lá ngắn số 13 và giống Song Jeong với 3 lần nhắc lại được tiến hành. Kết quả nghiên cứu cho thấy, thời vụ 2 là thích hợp nhất đối với sinh trưởng, sinh lý, năng suất và chất lượng của cải củ với năng suất thực thu đạt 33,53 tấn/ha. Giống Song Jeong là phù hợp nhất đối với sản xuất cải củ trái vụ với khối lượng trung bình củ, năng suất thực thu đạt cao nhất (32,28 tấn/ha), các chỉ tiêu về chất lượng củ, như hàm lượng chất xơ và hàm lượng vitamin C đều tốt nhất. Kết hợp thời gian trái vụ và giống, thời vụ 2 và giống Song Jeong là phù hợp nhất với xã vùng cao Vân Sơn bởi các đặc điểm sinh trưởng, sinh lý, năng suất và chất lượng cao hơn so với các giống và thời vụ còn lại với năng suất thực thu đạt 48,37 tấn/ha.

Nghiên cứu tiến hành đánh giá ảnh hưởng của tiểu vùng sinh thái đến năng suất và chất lượng gạo lứt của một số giống lúa nếp địa phương và giống lúa Japonica mới chọn tạo. Thí nghiệm đồng ruộng được tiến hành trong vụ xuân và vụ mùa năm 2021 tại Mộc Châu - Sơn La và Mường Thanh - Điện Biên. Kết quả đánh giá cho thấy các giống lúa nếp địa phương có khả năng tích lũy chất khô cao hơn các giống Japonica mới ở tất cả các vùng sinh thái. Tuy vậy, năng suất trung bình của giống Japonica mới - Ja35 đạt (6,92-7,35 tấn/ha) cao hơn hẳn so với các giống lúa nếp địa phương (5,55-6,43 tấn/ha). Vùng sinh thái khác nhau có tác động thay đổi hàm lượng lipids nhưng không tác động đến hàm lượng protein trong gạo lứt của tất cả các giống lúa ở các vụ thí nghiệm. Hàm lượng lipids trong gạo lứt và cám gạo ở Điện Biên cao hơn so với ở Sơn La. Ngược lại, hàm lượng oryzanol trong gạo lứt ở Sơn La cao hơn so với tại Điện Biên ở tất cả các giống lúa và các mùa vụ. Nhóm giống lúa mới có hàm lượng oryzanol trung bình trong lipid nhiều hơn các giống bản địa từ 0,2-0,3%.

Nghiên cứu được tiến hành nhằm mô hình hoá động thái sinh trưởng để ước tính khối lượng, tăng khối lượng và dự báo tuổi giết thịt phù hợp của gà Hắc Phong. Tổng số 100 gà (53 trống và 47 mái) được theo dõi khối lượng cá thể lúc 1 ngày tuổi và lặp lại hàng tuần đến 20 tuần tuổi. Dữ liệu về sinh trưởng của gà Hắc Phong được phân tích bằng phần mềm R 4.2.2. Bẩy hàm sinh trưởng (von Bertalanffy, Janoschek, Gompertz, Logistic, Lopez, Richards và Weibull) được sử dụng để đánh giá tính phù hợp với động thái sinh trưởng của loại gà này. Kết quả cho thấy hàm Lopez phù hợp nhất để mô hình hoá động thái sinh trưởng của cả gà trống và mái. Tăng khối lượng hàng tuần đạt cực đại ở tuần tuổi 6 đối với cả gà trống và mái. Tăng khối lượng bình quân cả kỳ (AWG) của cả gà trống và gà mái đạt cao nhất lúc 17,34 tuần tương ứng với khối lượng cơ thể đạt 1.105g, trong đó gà trống có AWG đạt cao nhất lúc 21,72 tuần tuổi và gà mái có AWG đạt cao nhất lúc 12,23 tuần tuổi. Thời điểm giết thịt cho hiệu quả kỹ thuật cao nhất lúc 17,34 tuần tương ứng với khối lượng cơ thể đạt 1.105g đối với cả gà trống và mái Hắc Phong.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm khảo sát thành phần loài và mật độ phiêu sinh thực vật (Litopenaeus vannamei Boone, 1931) thâm canh trong ao đất không có lót bạc nuôi tôm thẻ chân trắng tại huyện Cái Nước, Cà Mau. Mẫu phiêu sinh thực vật được thu định kỳ 1 lần/tuần cho đến khi kết thúc vụ nuôi, tổng cộng có 13 đợt. Kết quả nghiên cứu đã xác định tổng cộng 77 loài phiêu sinh thực vật thuộc 4 ngành gồm tảo lam (Cyanobacteria), tảo lục (Chlorophyta), tảo khuê (Bacillariophyta) và tảo giáp (Dinophyta). Trong đó, ngành tảo khuê có số loài chiếm cao nhất với 53 loài (69%) và các ngành còn lại dao động từ 3-13 loài (4-17%). Số loài phiêu sinh thực vật theo các đợt thu mẫu dao động từ 15-31 loài, tương ứng với mật độ từ 12.080.036-181.150.577 ct/l. Số loài tảo khuê chiếm cao nhất trong khi mật độ tảo lục chiếm ưu thế so với các ngành tảo còn lại. Mật độ tảo lục và tảo giáp tại ao 1 chiếm cao hơn so với ao 2 và 3; mật độ tảo lam ở ao 3 chiếm cao nhất trong khi đó mật độ tảo khuê tại ao 2 chiếm phong phú so với các ao còn lại. Hai loài tảo có mật độ chiếm ưu thế so với các loài tảo còn lại là Chlorella sp. với 12.083.467 ± 7.260.148 ct/l và Nannochloropsis sp. có 22.581.921 ± 24.220.920 ct/l trong thời gian nghiên cứu.

Nghiên cứu nuôi vỗ thành thục cá trê trắng (Clarias batrachus) bằng các loại thức ăn 100% cá tạp (NT1), 50% cá tạp kết hợp với 50% thức ăn chế biến (NT2) và 100% thức ăn chế biến (NT3) nhằm đánh giá khả năng thay thế cá tạp bằng thức ăn chế biến. Thí nghiệm được bố trí ngẫu nhiên với 3 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức lặp lại 3 lần. Mật độ nuôi vỗ trung bình 3,5 kg/500l và được bố trí nuôi trong hệ thống tuần hoàn. Sau 8 tuần nuôi vỗ, cả 3 nghiệm thức đều cho kết quả 100% thành thục và sinh sản tốt. Hệ số thành thục cá cái cao nhất ở nghiệm thức sử dụng 50% cá tạp kết hợp 50% thức ăn công nghiệp (5,17%) và cá đực cao nhất ở nghiệm thức sử dụng 100% cá tạp (0,21%). Sức sinh sản tuyệt đối dao động trong khoảng 50.581-63.805 (trứng/kg cá cái). Nghiệm thức sử dụng 100% thức ăn cá tạp có tỷ lệ thụ tinh (88,6%), tỷ lệ nở (90,56%) và tỷ lệ sống (97,27%) đạt cao nhất. Kết quả thí nghiệm cho thấy sử dụng 100% thức ăn cá tạp cho kết quả nuôi vỗ tốt nhất, thức ăn chế biến có thể thay thế một phần hoặc thay thế hoàn toàn thức ăn cá tạp trong nuôi vỗ bố mẹ cá trê trắng.

Nghiên cứu này được thực hiện để đánh giá ảnh hưởng của khô đậu tương lên men (KĐTLM 1 và KĐTLM 2) trong thức ăn đến một số chỉ tiêu sinh lí tiêu hóa và cấu trúc mô ruột của cá chép. Bốn khẩu phần được phối trộn và được kí hiệu là BCD (khẩu phần bột cá), KĐTD (khẩu phần khô đậu tương), KĐTLM1D (khẩu phần KĐTLM 1) và KĐTLM2D (khẩu pshần KĐTLM 2). Cá chép có khối lượng cơ thể khoảng 17 g/con được bố trí ngẫu nhiên vào 8 bể (350 lít/bể) với mật độ 20 con/bể (lặp lại 2 lần). Cá được cho ăn thỏa mãn nhu cầu, 2 lần/ngày trong 4 tuần. Kết quả cho thấy, cá ăn KĐTD có hàm lượng cholesterol tổng số trong máu, hiệu quả tiết dịch mật, hoạt tính enzyme tiêu hóa và tỉ lệ tiêu hóa protein và lipid thấp hơn so với cá ăn BCD (P <0,05). Ngược lại, các chỉ tiêu này tương đương giữa cá ăn KĐTLM1D, KĐTLM2D và BCD. Chiều dài nhung mao ruột và hình thái mô ruột của cá ăn KĐTLM1D và KĐTLM2D tương đương so với BCD và khác biệt rõ rệt so với cá ăn KĐTD. Kết quả của nghiên cứu này chỉ ra rằng, lên men khô đậu tương (KĐT) cải thiện rõ rệt các chỉ tiêu sinh lí tiêu hóa và cấu trúc mô ruột của cá chép, qua đó có thể giúp tăng sinh trưởng và hiệu quả chuyển hóa thức ăn.

Nghiên cứu thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả khử mùi chuồng trại và xử lý phân gà bằng chế phẩm vi sinh Vnua-MiosV. Chế phẩm Vnua-miosV được phun dưới dạng sương để xác định hiệu quả khử mùi trong khu vực chuồng trại. Kết quả cho thấy chất lượng môi trường không khí sau khi phun chế phẩm được cải thiện đáng kể (đạt 75,14-92%), trong đó nồng độ NH3 giảm > 75%, nồng độ H2S giảm hơn 90% và nồng độ TVOC giảm trên 85%, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Chế phẩm Vnua-MiosV còn có tác dụng gia nhiệt và chuyển hoá chất hữu cơ nhanh, giúp rút ngắn thời gian ủ, nguyên liệu hữu cơ tạo thành sau ủ có độ hoai mục và hàm lượng dinh dưỡng dễ tiêu cao, tơi xốp, không chứa vi sinh vật gây bệnh, đạt tiêu chuẩn theo QCVN 01-189:2019/BNNPTNT đối với phân hữu cơ. Hàm lượng P2O5 hữu hiệu đạt 4,74-5,99% và K2O hữu hiệu đạt 5,36-6,86%, tăng so với đối chứng 80,53-94,20% và cao hơn sử dụng chế phẩm Trichoderma - Bacillus 25,0-27,1%. Tuy nhiên, nguyên liệu phân ủ cần được nghiên cứu thêm về cách chế biến để tạo thành phân hữu cơ có chất lượng cao phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.

Cây dược liệu Cát cánh (Platycodon grandiflorus) có nhiều công dụng trong y học và tỉnh Lào Cai có tiềm năng phát triển các vùng trồng cây Cát cánh chất lượng cao nhờ điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đa dạng. Trong nghiên cứu, tác giả sử dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) kết hợp phân tích thứ bậc (AHP) đánh giá thích hợp đất trồng cây Cát cánh. Nhằm xác định, lựa chọn được vị trí thích hợp để trồng cây dược liệu Cát cánh tại tỉnh Lào Cai. Kết quả đánh giá đất trồng cây Cát cánh tại tỉnh Lào Cai giai đoạn 2019-2022 cho thấy diện tích trồng tăng đáng kể từ 25,0ha lên 98,0ha. Phân tích AHP xác định loại đất (trọng số 0,277) và độ cao (trọng số 0,294) là hai yếu tố quan trọng nhất, trong khi lượng mưa (trọng số 0,035) ít quan trọng hơn. Kết hợp trọng số (Wi) và giá trị điểm thích hợp (Xi) thu được kết quả phân loại cho thấy 32.771ha đất rất thích hợp (S1) tương ứng 8,91% diện tích nghiên cứu và 44.399ha đất thích hợp trung bình (S2) cho gieo trồng cây cát cánh tại Lào Cai.

Nấm hương là loại nấm ngon và bổ dưỡng bởi nó chứa thành phần dinh dưỡng đa dạng cùng các hoạt chất dược liệu quý. Hiện nay, nguồn giống phục vụ để nuôi trồng nấm hương tại Việt Nam chủ yếu là nguồn giống nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc hay Nhật Bản. Việc thu thập và nghiên cứu các nguồn gen nấm hương bản địa tại Việt Nam có ý nghĩa vô cùng lớn đối với công tác bảo tồn nguồn gen. Chủng nấm LeCT là chủng nấm hương tự nhiên được thu thập tại vườn quốc gia Cát Tiên (Việt Nam). Mục đích của nghiên cứu nhằm xác định điều kiện thích hợp cho sinh trưởng của hệ sợi nấm hương LeCT. Hệ sợi chủng nấm được nuôi cấy ở các điều kiện nhiệt độ, pH môi trường, nguồn carbon, nguồn muối khoáng và cơ chất nhân giống khác nhau. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhiệt độ thích hợp nhất để hệ sợi nấm sinh trưởng là 25°C ± 2, môi trường nuôi cấy có giá trị pH6 cho kết quả sinh trưởng hệ sợi tốt nhất. Glucose và MgSO4.7H2O là các nguồn carbon và muối khoáng phù hợp đối với sinh trưởng hệ sợi nấm. Cơ chất nhân giống bao gồm 77% thóc luộc, 20% lõi ngô, 2% cám mạch và 1% CaCO3 cho kết quả sinh trưởng hệ sợi tốt nhất.

Nấm linh chi đen (Amauroderma rugosum) có chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, được xem như một loại dược liệu truyền thống ở nhiều nước châu Á. Tuy nhiên, các nghiên cứu về loài nấm này trên thế giới cũng như ở Việt Nam còn rất khiêm tốn. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô tả hình thái, phân tích phát sinh loài và tối ưu hóa các điều kiện nhân nuôi hệ sợi, quả thể của chủng nấm linh chi đen Am20 thu thập tại Đồng Nai, Việt Nam. Kết quả nghiên cứu về hình thái, kết hợp với dữ liệu trình tự nucleotide vùng ITS cho thấy mẫu nấm linh chi đen Am20 có độ tương đồng cao với loài A. rugosum. Nghiên cứu cũng đã lần đầu tiên nhân nuôi thành công hệ sợi và quả thể loài nấm này ở Việt Nam. Hệ sợi chủng nấm A. rugosum Am20 sinh trưởng thuận lợi nhất trên môi trường PDA, pH 6-7, nhiệt độ 30°C. Hệ sợi của chủng nấm này có thể nhân nuôi được trên các loại hạt ngũ cốc như lúa tẻ, lúa mì. Chủng nấm Am20 có khả năng hình thành, phát triển quả thể trên cơ chất mùn cưa, lõi ngô. Thành phần cơ chất thích hợp nhất là 89% mùn cưa, 10% cám gạo, 1% CaCO3; năng suất nấm đạt 21,1 ± 2,45 g/kg cơ chất khô.

Sản xuất lúa gạo bền vững theo tiêu chuẩn SRP (Sustainable rice platform) là hướng cần thiết nhằm duy trì ổn định sản xuất lâu dài và giải quyết các thách thức trong canh tác lúa gạo tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Vì thế, nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá khả năng áp dụng tiêu chuẩn SRP vào thực tế sản xuất tại ĐBSCL. Thông tin được thu thập thông qua phỏng vấn 200 nông dân đã từng áp dụng tiêu chuẩn SRP tại An Giang và Đồng Tháp bằng bảng câu hỏi bán cấu trúc. Khả năng áp dụng được đánh giá dựa trên hướng dẫn của tiêu chuẩn SRP phiên bản 2.1. Kết quả cho thấy, điểm số nông dân đạt được là 84,7 điểm. Tuy nhiên, tỷ lệ nông dân đạt mức sản xuất bền vững còn khá thấp, chỉ chiếm 7%. Trong số 41 yêu cầu của tiêu chuẩn, có 16 yêu cầu chưa đạt mức bền vững. Nhằm cải thiện mức độ tuân thủ sản xuất bền vững một số giải pháp đã được đề xuất như tăng cường sự hiểu biết của nông dân về sản xuất lúa bền vững, hướng dẫn việc lưu trữ thông tin, khuyến khích giảm dần diện tích canh tác lúa 3 vụ, nâng cao khả năng quản lý dịch hại, phát triển hệ thống thu gom rơm rạ, truyền thông về tác hại của thuốc bảo vệ thực vật và đơn giản hóa một số yêu cầu của tiêu chuẩn SRP.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức của người mua về chất lượng dịch vụ bán lẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội. Mô hình PLS-SEM được sử dụng để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức của 306 người mua về chất lượng dịch vụ bán lẻ trong mua sắm trực tuyến. Kết quả chỉ ra rằng 70% sự biến thiên của chất lượng kết quả được giải thích bởi chất lượng quá trình, chất lượng xử lý lỗi và 71,5% sự biến thiên của nhận thức chất lượng dịch vụ bán lẻ trực tuyến của người mua được giải thích bởi chất lượng quy trình, chất lượng kết quả và chất lượng xử lý lỗi.

Trong những năm gần đây, điện toán đám mây đang phát triển rất mạnh mẽ trong lĩnh vực khoa học máy tính. Nó đóng một vai trò và vị trí quan trọng trong quá trình triển khai các dự án công nghệ thông tin. Nó có kiến trúc tính toán mạnh mẽ dựa trên mạng Internet. Công nghệ này đem lại nhiều sự tiện lợi cho phía người dùng, tuy nhiên nỗi lo sợ lớn nhất là sự an toàn và bảo mật của nó. Khi việc sử dụng đám mây ngày càng gia tăng thì những thách thức về bảo mật cũng tăng theo. Chính vì thế nhiều tổ chức cũng đã triển khai các dự án để cung cấp các giải pháp bảo mật tốt hơn cho khách hàng. Mặt khác, các chuyên gia bảo mật cũng đang nỗ lực nghiên cứu các giải pháp bảo mật tốt hơn. Bài viết này trình bày tổng quan về tình hình phát triển của điện toán đám mây, ưu điểm của nó mang lại, các mô hình triển khai và các dịch vụ của điện toán đám mây cung cấp. Đồng thời, bài báo tổng hợp những những thách thức quan trọng trong vấn đề bảo mật và quyền riêng tư trong điện toán đám mây, phân loại các giải pháp đa dạng hiện có, so sánh điểm mạnh và hạn chế của chúng cũng như các định hướng nghiên cứu trong tương lai.