Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam

Nghiên cứu này nhằm xác định các gen quy định màu sắc vỏ hạt gạo (Kala1, Kala3, Kala4 và Rc) và đánh giá đặc điểm nông sinh học để phục vụ công tác phát triển giống lúa màu có thời gian sinh trưởng ngắn, năng suất cao và chất lượng tốt. Thí nghiệm đánh giá đặc điểm nông sinh học, năng suất của nguồn vật liệu lúa màu được bố trí theo phương pháp khảo sát tập đoàn, tuần tự không nhắc lại, phương pháp đánh giá các chỉ tiêu theo thang điểm của IRRI (2013). Xác định sự có mặt của 4 gen Kala 1, Kala3, Kala 4 và Rc được thực hiện bằng phản ứng PCR với 4 marker SSR theo phương pháp của Gu & cs. (2011) và McCouch & cs. (2002). Thời gian sinh trưởng của các mẫu giống nghiên cứu dao động từ 109-120 ngày (vụ Mùa 2023) và 112-125 ngày (vụ Xuân 2024). Các mẫu giống trồng trong vụ Mùa 2023 có đặc điểm sinh trưởng và năng suất vượt trội hơn so với vụ Xuân 2024. Ngoài ra, nghiên cứu còn xác định sự có mặt của các gen Kala1, Kala3, Kala4 và Rc trong màu sắc vỏ gạo. Các mẫu gạo có vỏ màu đen đậm mang đủ bốn gen, các mẫu màu nâu đen thiếu một hoặc hai gen, trong khi mẫu gạo trắng (đối chứng BT7) chỉ mang gen Rc mà không chứa 3 gen Kala1, Kala3 và Kala4. Đáng chú ý, các mẫu giống triển vọng như LM11, LM15, LM7 và LM5 không chỉ có đặc điểm nông sinh học vượt trội và năng suất cao mà còn mang đầy đủ cả bốn gen quy định sắc tố vỏ gạo. Kết quả nghiên cứu này mở ra hướng nghiên cứu mới về cơ chế di truyền quy định màu sắc vỏ hạt gạo, phục vụ công tác chọn tạo giống lúa màu có hàm lượng anthocyanin cao.

Nghiên cứu nhằm đánh giá đặc điểm nông sinh học và xác định sự hiện diện của một số gen mục tiêu của các dòng bố mẹ lúa lai hai dòng. Thí nghiệm khảo sát các dòng bố mẹ và sử dụng chỉ thị phân tử để xác định gen mục tiêu được triển khai tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Kết quả đánh giá cho thấy các dòng bố, mẹ có thời gian sinh trưởng ngắn, chiều cao cây của các dòng bố thuộc dạng trung bình, của các dòng mẹ thuộc dạng lùn. Hầu hết các dòng bố, mẹ đều nhiễm nhẹ các loại sâu bệnh chính hại lúa như rầy nâu, bạc lá và đạo ôn. Các dòng bố, mẹ có cấu trúc thân và tính dục phù hợp để lai tạo giống lúa lai hai dòng năng suất cao như số lóng/thân nhiều, đường kính lóng gốc và đường kính cổ bông lớn. Đã chọn được 4 dòng mang gen tương hợp rộng (S5n), 5 dòng mang gen kháng rầy nâu Bph3; 4 dòng mang gen kháng rầy Bph9, 7 dòng mang gen kháng bạc lá Xa7 và 08 dòng mang gen kháng đạo ôn Pi3. Dòng bố K50 mang 4 gen mục tiêu là tương hợp rộng, kháng rầy nâu, bạc lá và đạo ôn. Dòng bố K52 mang 3 gen là tương hợp rộng, kháng rầy nâu và đạo ôn. Dòng mẹ 297S mang 3 gen là tương hợp rộng, kháng bạc lá và đạo ôn. Đây là nguồn vật liệu quí phục vụ cho công tác chọn giống lúa lai hai dòng năng suất cao ở Việt Nam.

Dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với tỷ lệ tử vong gần 100%. Sinh viên thú y tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là những người đang nuôi chó, mèo, có nguy cơ phơi nhiễm cao do tiếp xúc thường xuyên với động vật. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá mức độ phơi nhiễm, kiến thức, thái độ và thực hành phòng bệnh dại của nhóm sinh viên này, đồng thời xem xét tác động của yếu tố giới tính tới các yếu tố kể trên. Kết quả cho thấy 82,71% sinh viên từng bị chó, mèo cắn/cào, phản ánh nguy cơ phơi nhiễm cao. Bên cạnh đó, dữ liệu tổng hợp ghi nhận rằng 55,6% sinh viên đạt mức Tốt (9-11 điểm), 34,1% xếp loại Khá (7-8 điểm) và 10,3% ở mức Trung bình (0-6 điểm), thể hiện phần lớn sinh viên có nền tảng kiến thức, thái độ và thực hành phòng bệnh khá tốt. Ngoài ra, phân tích thống kê cho thấy nam và nữ không có sự khác biệt đáng kể về mức độ phơi nhiễm, kiến thức, thái độ và thực hành. Tuy vậy, báo cáo cũng chỉ ra kỹ năng xử lý sau phơi nhiễm của sinh viên còn hạn chế, từ đó nhấn mạnh nhu cầu tăng cường đào tạo thực tế để giúp sinh viên phòng tránh bệnh dại và nâng cao năng lực ứng phó trong môi trường nghề nghiệp thực tiễn.

Nghiên cứu này đánh giá khả năng lây nhiễm và tiến triển bệnh ở lợn khi nhiễm chủng virus Dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) VNUA/HY-ASF1 trong mô hình lây nhiễm tự nhiên, bao gồm nhóm lợn được gây nhiễm trực tiếp qua đường nhỏ mũi và nhóm lợn tiếp xúc. Lợn gây nhiễm trực tiếp bắt đầu xuất hiện triệu chứng lâm sàng sau 3–4 ngày sau gây nhiễm (dpi), với các biểu hiện như sốt cao (>40°C), mệt mỏi, chán ăn và tử vong trong khoảng 6–9 dpi. Lợn tiếp xúc xuất hiện triệu chứng từ 8 dpi; hai con tử vong vào ngày 14 dpi, và con còn lại sốt rất cao (41,9°C) kèm theo các triệu chứng lâm sàng đặc trưng của DTLCP. Kết quả xét nghiệm real-time PCR cho thấy virus được phát hiện trong máu từ 4 dpi ở lợn nhỏ mũi và từ 6 dpi ở lợn tiếp xúc, với tải lượng virus tăng dần theo thời gian và đạt đỉnh ngay trước khi tử vong. Virus cũng được phát hiện tại các lỗ tự nhiên (mũi, miệng, hậu môn) với mức độ bài thải khác nhau. Kết quả mổ khám ghi nhận tổn thương đại thể nghiêm trọng nhất ở lách (sưng to, sung huyết, mềm nhũn), trong khi các cơ quan khác như phổi, gan, thận và hạch bạch huyết cũng có tổn thương ở các mức độ khác nhau. Mức độ tổn thương tổng thể tăng dần từ nhóm lợn gây nhiễm trực tiếp sang nhóm lợn tiếp xúc, phản ánh diễn biến và mức độ nghiêm trọng của bệnh trong điều kiện lây nhiễm tự nhiên. Kết quả nghiên này cứu đã cung cấp dữ liệu quan trọng về độc lực của chủng virus VNUA/HY-ASF1, đặc điểm bài thải virus và tổn thương bệnh lý đại thể trên lợn nhiễm, góp phần làm sáng tỏ cơ chế lan truyền tự nhiên của virus DTLCP trong quần thể lợn

Nghiên cứu đánh giá khả năng làm giảm Na+ trong đất nhiễm mặn của cây đậu nành (MTĐ 305), mè (vỏ đen 2 vỏ Bình Thuận) và hướng dương (TN 282) nhằm tuyển chọn loài cây có tiềm năng để đề xuất ứng dụng thực vật trong cải tạo đất nhiễm mặn. Cây được trồng trên đất nhiễm mặn nhân tạo có giá trị độ dẫn điện trong dịch trích bão hòa (ECe) lần lượt là 1,69 (đối chứng); 4,10; 7,45 và 8,90 mS/cm (được gọi tên nghiệm thức lần lượt Đ0; Đ4; Đ6 và Đ8). Sau khi trồng ba loài cây ECe trong đất giảm còn 3,55-6,80 mS/cm so với ECe ban đầu là 4,10-8,90 mS/cm. Hàm lượng Na+ trong đất giảm đáng kể so với đầu vào và giảm nhiều hơn ở các nghiệm thức có trồng cây. Hàm lượng Na+ tích lũy trong khối lượng cây là 0,360-0,426 > 0,285-0,421 > 0,208-0,291 g Na+/chậu tương ứng với cây hướng dương > đậu nành > mè. Thành phần năng suất của cả ba loài cây đều giảm khi độ mặn trong đất tăng, cụ thể trọng lượng 100 hạt của đậu nành giảm 11,4-53,5% và mè (giảm 12,3-39,7%), riêng hướng dương chỉ giảm 5,5-35,8% trọng lượng hoa/cây. Trong ba loài cây trồng, cây hướng dương giúp giảm hàm lượng Na+ trong đất nhiều nhất và duy trì được năng suất trên 50%, phù hợp để đề xuất ứng dụng trong cải tạo đất nhiễm mặn.

Trong bài viết này, chúng tôi tiến hành thử nghiệm và đánh giá một số phương pháp trích chọn đặc trưng cho dữ liệu âm thanh ong. Các đặc trưng được trích chọn bằng các kỹ thuật MFCC, Chroma, Wavelet và các đặc trưng quan trọng được lựa chọn bằng phương pháp Rừng ngẫu nhiên, Extra trees, XGBoost từ dữ liệu ban đầu sau đó các đặc trưng này được cung cấp cho các thuật toán học máy như SVM, Rừng ngẫu nhiên, XGBoost để giải quyết bài toán nhận dạng tiếng ong. Kết quả thử nghiệm cho thấy với mô hình Rừng ngẫu nhiên và XGBoost sử dụng đặc trưng MFCC việc phân biệt tiếng ong là hoàn toàn khả thi với độ chính xác trên 99,9%.

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá tác động của chế phẩm vi khuẩn tía quang hợp dạng lỏng và dạng rắn lên sự nảy mầm của hạt, sự phát triển của cây con và khả năng chống chịu mặn của giống lúa ST25 và BT7KBL-02. Sử dụng các phương pháp thường quy như đánh giá khả năng kích thích nảy mầm, đánh giá ảnh hưởng của chế phẩm đến sự phát triển của chồi mầm và rễ mầm, đánh giá khả năng chịu mặn của cây mầm, phương pháp xử lý thống kê sinh học. Kết quả thí nghiệm cho thấy: bổ sung chế phẩm vi khuẩn tía quang hợp dạng lỏng và dạng rắn đều giúp tăng tỷ lệ nảy mầm, tăng chiều dài rễ mầm, tăng chiều dài chồi mầm và khả năng chịu mặn của cả 2 giống lúa nghiên cứu. Tỉ lệ nảy mầm của giống lúa ST25 tăng từ 1,2-2,5% và BT7KBL-02 tăng từ 1,2-1,7%; chiều dài rễ mầm tăng lên gấp 1,50-1,53 lần (giống ST25) và tăng gấp 1,47-1,67 lần (giống BT7KBL-02); chiều dài chồi mầm cũng tăng lên gấp 1,41-1,45 lần (giống ST25) và 1,6-1,65 lần (giống BT7KBL-02) so các chỉ tiêu nghiên cứu ở các công thức đối chứng. Ở giai đoạn cây mầm, chồi mầm và rễ mầm ở các công thức thí nghiệm tiếp tục phát triển tốt hơn so với đối chứng, trong đó, chiều dài rễ mầm gấp 1,36-1,41 lần (giống ST25) và 1,21-1,43 lần (giống BT7KBL-02), chiều dài chồi mầm gấp 1,16-1,3 lần (giống lúa ST25) và 1,6-1,7 lần (giống BT7KBL-02). Việc bổ sung chế phẩm vi khuẩn tía quang hợp cũng giúp cây mầm tăng khả năng chịu mặn ở nồng độ NaCl 50mM và 100mM.

Trong bài báo này, chúng tôi tiến hành phân tích hoạt động điểm danh, nguồn lực máy Server, Smartphone, Internet của giảng viên và sinh viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam nhằm mục tiêu đưa ra được giải pháp công nghệ thông tin tận dụng các nguồn lực sẵn có, tối ưu hóa chi phí, tiện dụng đáp ứng nhu cầu điểm danh cho sinh viên và giảng viên của Học viện. Bằng phương pháp điều tra thu thập dữ liệu, phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết liên quan đến các công nghệ, phương pháp nghiên cứu thực nghiệm, phương pháp chuyên gia, chúng tôi đã xây dựng thành công một website sử dụng công nghệ Spring Boot Restful Web Services, ReactJS, SignaturePad, các thuật toán phát hiện khuôn mặt MTCNN (Multi-Task Cascaded Convolutional Neural Networks), trích chọn đặc trưng Facenet, huấn luyện mô hình nhận dạng SVC (Support Vector Classification) hỗ trợ giảng viên và sinh viên Học viện có thể điểm danh dễ dàng theo các phương thức tùy chọn khác nhau từ đơn giản tới phức tạp. Website hiện đang được triển khai chạy thử nghiệm ứng dụng vào hoạt động điểm danh ở các lớp học phần thuộc Khoa Công nghệ thông tin của Học viện.

Nghiên cứu này nhằm xây dựng một thuật toán điều khiển robot delta tích hợp thị giác máy dùng trong dây chuyền phân loại sản phẩm theo màu sắc. Đối tượng được phân loại trong nghiên cứu là bánh KitKat có kích thước 70 × 30 × 7 (mm) và được bao trong các gói có màu sắc khác nhau, trên đó có thông tin sản phẩm dưới dạng ký tự. Bánh được vận chuyển liên tục trên băng tải với vận tốc có thể điều chỉnh được. Một camera được gắn cố định trên khung nhôm, phía đầu băng tải làm nhiệm vụ thu nhận hình ảnh sản phẩm và gửi dữ liệu đến máy tính để phân tích. Thuật toán xử lý ảnh sẽ xác định màu sắc và vị trí của bánh, từ đó thực hiện gán nhãn và gửi dữ liệu đến bộ điều khiển. Dựa trên thông tin này, robot delta sẽ nhận diện, hút và phân loại bánh vào các khay định sẵn. Hệ thống sử dụng vi điều khiển với kit Arduino Mega 2560, lập trình bằng ngôn ngữ C++, Gcode, kết hợp thư viện OpenCV trong xử lý ảnh và phần mềm Qt Designer để thiết kế giao diện điều khiển, giám sát. Thời gian trung bình để hệ thống xử lý và phân loại một sản phẩm bánh là 3,5 giây. Thuật toán xây dựng giúp robot thực hiện tác vụ ngay cả khi băng tải vẫn hoạt động, từ đó nâng cao năng suất làm việc của hệ thống.

Thiết kế, chế tạo máy khuấy trộn cỡ nhỏ phục vụ sản xuất tinh chất của cây tía tô nhằm nâng cao chất lượng, tăng giá trị hàng hóa sản phẩm, giảm chi phí đầu tư và sản xuất. Máy có thể khuấy trộn được các loại sản phẩm lỏng như dịch quả, ngoài ra còn khuấy trộn được một số loại chất lỏng khác… tùy theo yêu cầu công nghệ của từng loại sản phẩm trong khuấy trộn sản phẩm lỏng. Kết hợp nghiên cứu lý thuyết, thực nghiệm và sử dụng phần mềm thiết kế đồ họa như SolidWorks, AutoCAD, Inventor để lựa chọn cấu tạo, nguyên lý hoạt động, xác định các thông số kỹ thuật và thử nghiệm đánh giá khả năng làm việc của máy khuấy trộn. Kết quả nghiên cứu đã tính toán thiết kế và lựa chọn được thông số, bộ phận chính của máy, kích thước máy (350mm × 350mm × 1.340mm), năng suất từ 30 lít/mẻ máy có ưu điểm kết cấu gọn nhẹ, dễ gia công chế tạo, giá thành phù hợp.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá công tác giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực tư pháp thuộc thầm quyền của ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Hội. Kết quả nghiên cứu cho thấy mỗi năm UBND cấp xã của huyện tiếp nhận và giải quyết hơn 18.000 hồ sơ hộ tịch, gần 370.000 hồ sơ chứng thực, số lượng hồ sơ bị trả lại chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Đa số người dân được khảo sát đều đánh giá khá tốt về việc niêm yết thông tin, về các trang thiết bị phục vụ giải quyết thủ tục, về năng lực của công chức tư pháp - hộ tịch và về kết quả giải quyết TTHC trong lĩnh vực tư pháp. Mặc dù vậy việc giải quyết TTHC trong lĩnh vực tư pháp vẫn còn có những hạn chế. Tiếp tục rà soát để đơn giản hóa các thủ tục, nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức, tăng cường đầu tư các trang thiết bị, tích cực tuyên truyền và hướng dẫn cho người dân về quy trình và cách thức giải quyết thủ tục qua cổng dịch vụ công là những giải pháp chủ yếu để tăng cường giải quyết TTHC trong lĩnh vực tư pháp thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

Nghiên cứu này nhằm phân tích vai trò của Hội Nông dân trong việc phát triển kinh tế hộ trên địa bàn thị xã Sơn Tây. Nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả và thống kê mức độ biến động hiện tượng kinh tế - xã hội dựa vào nguồn dữ liệu kết hợp giữa dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Trong đó, dữ liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo hoạt động của Hội và tài liệu công bố liên quan. Dữ liệu sơ cấp thu thập từ phỏng vấn sâu cán bộ Hội cấp huyện, cấp xã và khảo sát 96 hội viên. Kết quả cho thấy Hội Nông dân đóng vai trò tích cực thông qua các hoạt động như: tổ chức 343 lớp tập huấn kỹ thuật và 41 lớp đào tạo nghề cho hơn 22.300 hội viên, hỗ trợ 20 mô hình sản xuất ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Hội cũng đã giúp thành lập các hợp tác xã và tổ hợp tác, hỗ trợ vay vốn từ quỹ Hỗ trợ nông dân và các tổ chức tín dụng, qua đó tạo ra nhiều mô hình kinh tế bền vững. Tuy nhiên, vai trò của Hội còn hạn chế do một số cán bộ chưa đủ năng lực chuyên môn, nguồn lực tài chính còn hạn chế, bất cập trong chính sách bố trí và phụ cấp cho cán bộ Hội. Từ đó, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò của Hội trong thời gian tới.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm phân tích thực trạng hiệu quả kinh tế và đánh giá hiệu quả kỹ thuật trong sản xuất chè thông qua khảo sát 293 hộ nông dân tại huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích hiệu quả kinh tế và áp dụng hàm biên ngẫu nhiên Translog để ước lượng mức hiệu quả kỹ thuật trong sản xuất chè. Kết quả cho thấy hiệu quả kinh tế đạt 97,3 triệu đồng/ha/vụ, trong khi mức hiệu quả kỹ thuật trung bình đạt khoảng 31,84%, cho thấy còn nhiều tiềm năng để cải thiện năng suất cây chè trong khu vực. Nghiên cứu cũng xác định được yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế và hiệu quả kỹ thuật bao gồm đặc điểm của hộ sản xuất, giống chè và phương pháp canh tác hữu cơ, tất cả đều đóng góp vào việc nâng cao năng suất và chất lượng chè, đồng thời cải thiện hiệu quả kỹ thuật trong sản xuất. Do đó, các chính sách khuyến nông, đào tạo và tập huấn được kỳ vọng sẽ tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành chè tại Việt Nam.